Het is nog altijd één van de grote mysteries van Brazilië voor mij: de kledingetiquette in het land. Ook na ruim zes jaar moet ik toegeven dat ik soms vol twijfel voor mijn kledingkast probeer te beslissen wat wel en niet een goed idee is.
Het eerste probleem is natuurlijk dat Brazilië een enorm land is met verschillende klimaten, landschappen en soms zelfs culturen. In Rio de Janeiro moet je in de strandwijken bijvoorbeeld niet gek opkijken als iemand voor je in de rij bij de supermarkt in zijn speedo en op blote voeten staat.
Maar in São Paulo zijn teenslippers op doordeweekse dagen juist weer ‘not done’. Je korte broek en slippers horen thuis in het weekend, vinden mijn stadsgenoten hier. Net als voetbalshirts. Die je dan overigens wel gewoon rustig naar een restaurant aan kunt trekken. En joggen met een ontbloot bovenlijf is middenin de stad ook de normaalste zaak van de wereld. Net als winkelen in je sportoutfit.
Als man kom je in Brazilië met de meeste outfits wel weg. Maar als vrouw is het soms wat gecompliceerder. Zo hoor je naar een bruiloft vaak een lange galajurk te dragen. En dansen in een discotheek doe je eigenlijk niet in een spijkerbroek.
Natuurlijk gebeurt er meestal niets als je toch besluit iets anders aan te trekken. Brazilianen zijn over het algemeen gelukkig best goed in ‘leven en laten leven’. Maar de outfit van congreslid Ana Paula da Silva deed vorige week toch flink wat stof opwaaien.
Bij haar beëdiging besloot ‘Paulinha’, zoals iedereen haar noemt, zich in een vlammend rood broekpak te steken. Mooi rood is niet lelijk natuurlijk. Maar het probleem was dan ook niet de opvallende kleur. Waar iedereen het na afloop over had was het duizelingwekkende decolleté van de politica.
Paulinha zette zelf trots een foto op Instagram met de tekst: “De eerste parlementaire zitting van het jaar! Nu is het tijd om de mouwen op te stropen en aan het werk te gaan.”
Het duurde niet lang voordat de reacties binnenstroomden. Die varieerden van bewonderend naar spottend. ‘Of Paulinha soms de vertegenwoordigster van prostituees in het congres was?’, werd door iemand gevraagd. Andere commentaren waren regelrecht bedreigend.
Paulinha greep het incident dan ook meteen aan om zich uit te spreken over geweld tegen vrouwen. Dat is absoluut een groot probleem in Brazilië. En natuurlijk vind ik de manier waarop sommige mensen zich over haar uitlaten niet door de beugel kunnen. Niemand verdient het om bedreigd en geïntimideerd te worden.
Maar om alle commentaren meteen als vrouwonvriendelijk te bestempelen, zoals Paulinha deed, leek me eerlijk gezegd ook een beetje overdreven. Je kunt het conservatief noemen, preuts zelfs, maar ik ken toch echt maar weinig mensen die met zo’n decolleté op hun werk mogen verschijnen.
En kwam alle ophef door het feit dat ze een vrouw is, of omdat ze simpelweg een opvallende kledingkeuze heeft gemaakt? In ons land ging het anderhalf jaar geleden tenslotte ook over de schoenen van minister De Jonge. Op de bordesfoto van het nieuwe kabinet samen met koning Willem-Alexander droeg hij witte schoenen met een bloemenprint, die door etiquettedeskundigen als ongepast werden bestempeld.
Maar misschien moeten we ook gewoon niet zo moeilijk doen over dit soort dingen. Zowel onze minister De Jonge als het Braziliaanse congreslid Paulinha zeiden later dat ze nu eenmaal vrolijk werden van hun opvallende kledingstukken. En als ik volgende keer weer twijfelend voor mijn kledingkast sta, lijkt mijn eigen vrolijkheid me alvast een prima leidraad.
Deze column verscheen op 7 februari 2019 op de website van RTL Nieuws
Sandra Korstjens 