Het is echt niet zo dat ik het liefst alleen maar kritische berichten schrijf over het nieuwe Braziliaanse kabinet. Maar het lijkt bijna alsof ze er een sport van hebben gemaakt om elkaar af te troeven als het gaat om bizarre uitspraken en een opvallend verleden.
De absolute winnaar staat intussen al vast. Damares Alves, minister van Vrouwen, Familie en Mensenrechten is nu al de koningin van de controverses. Zelf schreef ik afgelopen maand uitvoerig over haar opvallende ideeën over Nederland. Een paar jaar geleden zei de minister namelijk dat specialisten in ons eigen land het advies geven om jongetjes vanaf zeven maanden oud seksueel te bevredigen.
Vlak daarna kwam aan het licht dat de minister ook niet helemaal heeft begrepen wat het afronden van een universitaire studie precies inhoudt. Damares Alves zei dat ze in het verleden Mastertitels heeft behaald in de pedagogiek en rechten. Dat bleek niet het geval te zijn. Ter verdediging zei Alves nu opeens dat het gaat om ‘Bijbelse studies’.
En dan wordt de minister ook nog eens beschuldigd van ontvoering van haar ‘geadopteerde’ dochter, die geboren werd als lid van een indianenstam. Je zou denken dat dit al genoeg controverses zijn voor het hele kabinet bij elkaar. Maar niets is minder waar.
Ernesto Araújo, de minister van Buitenlandse Zaken, bewees op zijn eigen blog al dat hij er opvallende ideeën op nahoudt. Zo schreef hij dat klimaatverandering een links complot is ‘om de economische groei van kapitalistische democratische landen te verstikken en de groei van China te promoten’. En hij mag dan nu minister van Buitenlandse Zaken zijn: hij is tegen globalisering omdat het volgens hem indruist tegen christelijke waarden.
Ik ben benieuwd of Araújo’s vader die christelijke waarden ook zo hoog op zijn prioriteitenlijst had staan. Deze week bleek namelijk dat generaal Henrique Araújo in 1978 de uitlevering van Gustav Wagner heeft tegengehouden. Wagner was in de Tweede Wereldoorlog commandant van concentratiekamp Sobibor en is nooit voor zijn misdaden berecht. Met dank dus aan de vader van de minister.
Natuurlijk begrijp ik dat de minister daar niet zelf voor verantwoordelijk is. Maar een reactie op het nieuws zou niet hebben misstaan. Daar kunnen we waarschijnlijk lang op wachten, want tegelijkertijd was er alweer ophef over de uitspraken van de minister van Milieu. Die verklaarde in een televisieinterview doodleuk dat hij het irrelevant vond om het over Chico Mendes te hebben.
Mendes is de beroemdste milieuactivist die Brazilië heeft gekend. Hij zette zich in voor het behoud van de Amazone en joeg daarbij grootgrondbezitters tegen zich in het harnas. In 1988 werd hij doodgeschoten. De strijd die Mendes voerde is nog altijd actueel. Maar de minister van Milieu heeft blijkbaar andere prioriteiten.
De economische ontwikkeling van de Amazone is er één van. Daarom vertrok hij deze week op zijn eerste reis er naartoe. Of het gaat om zijn eerste reis naar de Amazone als minister of in zijn hele leven, was niet meteen duidelijk. Maar het leek verdacht veel op het laatste. Wat ongelooflijk zou zijn. Want hoe kun je in vredesnaam de Braziliaanse minister van Milieu worden zonder zelf de Amazone te hebben bezocht? Maar het wordt nog veel gekker: de minister heeft zelfs een juridische veroordeling op zak voor administratief wangedrag tijdens zijn vorige baan als milieusecretaris voor de staat São Paulo.
Toch lijken de meeste Brazilianen zich er niet enorm druk om te maken. Als ik mijn twijfels over de capaciteiten van dit kabinet uitspreek, is de reactie meestal ongeveer als volgt: ‘Natuurlijk is Damares Alves een beetje raar, maar dat doet er niet toe. De belangrijkste post is die van economie. En de liberale minister Guedes gaat alle problemen in het land oplossen.’
Kortom: ik kan me er over blijven verbazen, maar al die controverses maken voor de meeste mensen weinig uit. Als de economie maar weer gaat draaien, zo simpel is het blijkbaar. Je druk maken over gekke ministers is eerder luxe dan noodzaak.
Deze column verscheen op 14 februari 2019 op de website van RTL Nieuws
Sandra Korstjens 