Wat zou jij doen als je plotseling ergens schoten hoort? Ren je weg? Ga je kijken wat er aan de hand is? Pak je je telefoon erbij om het alarmnummer te bellen? Of ga je juist filmen? Hoe rationeel je misschien ook hoopt te zijn, we weten meestal pas als het daadwerkelijk gebeurt wat onze reactie is.
Toen deze week, in de nacht van zondag op maandag, een groep van zo’n twintig mannen op zeer gewelddadige wijze drie bankfilialen in het Braziliaanse stadje Araçatuba overvielen, zat Renato Bortolucci bij een snackbar even verderop wat te eten met zijn vrouw en vrienden. De 38-jarige eigenaar van een benzinepomp bracht eerst zijn vrouw naar huis, maar besloot toen dat het een goed idee was om te kijken wat er aan de hand was. En dat niet alleen: hij deelde zijn ervaringen live op social media en maakte zelfs grapjes. Totdat hij werd geraakt door een kogel en overleed…
Ik kon het me moeilijk voorstellen toen ik het las. Waarom zou je bewust gaan kijken bij een schietpartij waar je niets mee te maken hebt en dan ook nog gaan filmen? Maar het lijkt wel alsof steeds meer mensen deze neiging hebben. Alsof hun schermpje een soort schild is. Of misschien wanen ze zich onaantastbaar in dit soort situaties die rechtstreeks uit een film afkomstig lijken. Alsof het niet echt is.
Of zou Renato gewoon op zoek zijn geweest naar meer volgers? Meer aandacht? Erkenning? Ik moet toegeven dat ik het niet goed begrijp. Ook al weet ik als journalist als geen ander wat voor macht goed beeld kan hebben. Soms is burgerjournalistiek geweldig en zeer belangrijk. Maar op andere momenten is het zinloos.
Maar misschien denken omstanders die filmpjes maken wel helemaal niet na over de vraag waarom ze dat doen. Voor wie de beelden eigenlijk bedoeld zijn. Dat laatste is wat mij betreft sowieso een vraag waar je goed over zou moeten nadenken. Want beelden zomaar het wereldwijde web opslingeren is niet altijd een goed idee. Dat hebben we na de afschuwelijke aanslag op Peter R. de Vries wel gezien.
Denk dus alsjeblieft twee keer na voordat je besluit heftige gebeurtenissen te filmen. Vanwege de eventuele slachtoffers, maar ook vanwege je eigen veiligheid. Ik denk dat iedereen had gewild dat Renato Bortolucci dat ook had gedaan.
Deze column verscheen op 2 september 2021 op de website van RTL Nieuws
Sandra Korstjens 