Een tijd geleden kreeg ik een verontwaardigde mail van een kijker. Nu is kritiek natuurlijk altijd mogelijk. Maar dit commentaar zag ik eerlijk gezegd niet aankomen. Deze Henk, een achternaam durfde hij helaas niet te vermelden, wond zich namelijk nogal op over het feit dat ik het op televisie in het Portugees over ‘Holanda’ had, oftewel ‘Holland’. Met mijn ‘opleidingsniveau’ zou ik volgens hem namelijk ‘over genoeg verstandelijke vermogens’ moeten beschikken om het verschil te weten tussen Nederland en Holland. Ik had in zijn ogen dan ook het politiek correctere ‘Países Baixos’, oftewel ‘Nederland’ moeten gebruiken.
Ik kan Henk geruststellen dat er met mijn verstandelijke vermogens inderdaad niets mis is. Nu kom ik zelf toevallig daadwerkelijk uit Holland, Noord-Holland om precies te zijn. Dus als ik in het Portugees zeg dat ik uit Holanda kom, is daar geen woord van gelogen. Maar goed, dat is natuurlijk een beetje flauw. Ik ben me er namelijk wel degelijk van bewust dat het gebruik van ‘Holland’ gevoelig kan liggen. En dat bijna elf miljoen Nederlanders niet in Holland wonen.
Sterker nog, ik heb het verschil al regelmatig uitgelegd aan bovengemiddeld geïnteresseerde Brazilianen. Maar aangezien de meeste mensen je vooral heel glazig aankijken als je zegt dat je uit ‘Países Baixos’ komt, is dat in de praktijk gewoon niet altijd even praktisch. Overigens zorgt ook ‘Holanda’ niet altijd voor herkenning en gaat het lampje in Latijns-Amerika bij sommigen pas branden als je ‘Amsterdam’ zegt. Maar goed, dat is weer een andere discussie.
Terug naar de Brazilianen. Bijna twee jaar geleden stond ik op het vliegveld bij de paspoortcontrole. De beambte scrollde over zijn computerscherm. “Even zoeken hoor, want ze hebben net het systeem veranderd”, zei hij. “Ik mag niet meer invullen dat je uit ‘Holanda’ komt, het moet ‘Países Baixos’ zijn.”
Ik had het zelf destijds gemist, maar Nederland heeft per 1 januari 2020 zelf namelijk officieel zijn naam in het buitenland veranderd van Holland in Nederland. Als onderdeel van een internationaal marketingplan werd ‘Holland’ in de ban gedaan. Het idee was geloof ik vooral om het beeld van ons land in het buitenland te veranderen. Holland zou teveel associaties oproepen met tulpen, kaas en wiet. Het moest dus Nederland worden, the Netherlands of Países Baixos. Hoewel de officiële promotiesite nog wel gewoon holland.com is. Erg consequent is het allemaal niet.
Ik vind het vooral opvallend dat de overheid zich blijkbaar in de eerste plaats druk maakt om wat het buitenland van Nederland vindt. Want het echte probleem met het gebruik van Holland is natuurlijk de kloof die bestaat tussen Holland en provincies zoals Limburg, Groningen en Zeeland. En in tegenstelling tot wat Henk waarschijnlijk gelooft, ben ik juist groot voorstander om het daarover te hebben. Maar die discussie lijkt me aan de gemiddelde Braziliaan niet besteed. Dus blijf ik hier voorlopig gewoon een ‘holandesa’. Dat lijkt me wel zo gemakkelijk voor iedereen.
Deze column verscheen op 16 september 2021 op de website van RTL Nieuws
Sandra Korstjens 