Geduldig houd ik het buisje voor het gezicht van mijn vijfjarige dochter. “Kom op, nog een keer spugen”, moedig ik haar aan. Ze buigt, spuugt en ik zie de druppeltjes langzaam naar beneden glijden. Vijf milliliter speeksel moet ze in het buisje bij elkaar spugen, om te zien of ze Covid-19 heeft. Eén van de onderwijsassistenten van haar klas is namelijk positief getest en dat betekent op haar Braziliaanse school twee weken thuisblijven, of na een paar dagen een test doen.
Aangezien we twee weken thuis met een kleuter en een pasgeboren baby best pittig vinden en ons kind zelf ook niets liever wil dan terug naar school, kiezen we voor het laatste. Maar een wattenstaaf diep in haar neus lijkt ons ook niets. Gelukkig wijst een andere moeder ons op de mogelijkheid van een speekseltest. Een stuk prettiger voor haar en bovendien een stuk fijner voor onze portemonnee. Want het blijkt de helft van de prijs te zijn om een buisje speeksel te onderzoeken in plaats van een wattenstaaf met neus- en keelslijm.
Maar het feit dat we überhaupt deze keuze kunnen maken, betekent al dat we in een luxepositie zitten. Voor de meeste Brazilianen zijn de paar tientjes voor een test namelijk niet te betalen. Zij zijn aangewezen op de gratis gezondheidsposten. Maar daar krijg je niet zomaar een test. Al helemaal niet zonder symptomen. Bovendien is het nog maar de vraag wat je er aan hebt. Op een gegeven moment was de wachttijd voor het resultaat voor de gratis tests namelijk opgelopen tot tien werkdagen. Als je test positief was, dan was de kans groot dat je tegen die tijd alweer genezen was.
Wie het kan betalen, laat zich hier dan ook testen bij commerciële laboratoria. Meer dan twee derde van het totale aantal PCR-testen die tussen maart en november vorig jaar in São Paulo werden gedaan, waren particulier. Dat betekent dat rijke Brazilianen veel vaker en veel sneller weten of ze ziek zijn en daardoor minder lang in quarantaine hoeven te blijven. Terwijl die quarantaine voor hen over het algemeen juist veel makkelijker vol te houden is. Want voor de arme bevolking zit thuiswerken er meestal niet in. De pandemie blijft de kloof tussen arm en rijk hier dan ook op alle mogelijke manieren vergroten.
En dat zie je helaas ook op de Braziliaanse scholen. Veel dure particuliere scholen mochten veel eerder weer open dan de gratis openbare scholen. Omdat het voor hen makkelijker zou zijn om alle hygiënemaatregelen na te leven. Ik ken geloof ik ook weinig plekken waar de maatregelen zo goed worden nageleefd als op de school van mijn dochter.
Alle kinderen vanaf twee jaar moeten er een mondkapje dragen, die keurig na elke maaltijd – die achter plexiglas worden genuttigd – worden gewisseld. Daarvoor hebben de kinderen zelfs een speciaal tasje met een vakje voor de schone en eentje voor de vieze mondkapjes. Bovendien wordt van alle leerlingen en leraren dagelijks de temperatuur opgemeten en moeten de kinderen regelmatig hun handen wassen.
Toch is het blijkbaar onmogelijk om het virus volledig buiten de deur te houden. Maar dan is er dus gelukkig nog de mogelijkheid om je tegen betaling te laten testen, om in ieder geval weer iets sneller terug naar school te kunnen.
Nu blijkt het voor mijn kleuter nog wel best een opgave om vijf milliliter speeksel bij elkaar spugen. Gelukkig kan het gewoon thuis, voor de televisie. Na twintig minuten zit er eindelijk genoeg in het buisje. Snel rijd ik langs het laboratorium om het af te geven. Een dag later krijgen we de uitslag: negatief. Vandaag mag ze weer naar school. Tot de volgende test.
Deze column verscheen op 25 februari 2021 op de website van RTL Nieuws
Sandra Korstjens 