“Dit virus is net als regen”, zei de Braziliaanse president Bolsonaro deze week nadat hij positief was getest op het coronavirus. “Het gaat je hoe dan ook raken.” Of dat echt voor iedereen geldt, valt volgens mij nog te bezien. Ik zou eerder willen zeggen dat het onvermijdelijk was dat de president vroeg of laat besmet zou raken. Tenslotte lapte hij ongeveer elke coronamaatregel die er in Brazilië geldt aan zijn laars.
Terwijl het virus allesbehalve onder controle is in het Zuid-Amerikaanse land, begaf de president zich tussen mensenmenigtes, bleef hij doodleuk handen schudden, leek hij niet te begrepen wat anderhalve meter afstand precies inhield en vond hij mondkapjes duidelijk grote onzin.
En nu is hij zelf besmet. Dat zegt Bolsonaro tenminste. Nadat hij last kreeg van koorts, spierpijn en vermoeidheid, besloot hij afgelopen maandag een test te doen. Die was positief, aldus de president zelf. Maar er zijn maar weinig Brazilianen die hem op zijn blauwe ogen geloven.
Redenen om te liegen over zijn resultaat zijn er volgens zijn critici meer dan voldoende. Zo zou het Bolsonaro waarschijnlijk best goed uitkomen als hij het virus wel heeft, maar er niet al te ziek van wordt. Dat versterkt tenslotte wat hij al maanden uitdraagt: dat het gaat om slechts een ‘griepje’. Ook nu was hij er als de kippen bij om nog even te benadrukken dat het virus voor de meeste mensen ongevaarlijk is.
Dat hij zichzelf ondanks zijn 65 jaar niet ziet als iemand die wel degelijk zwaarder zou kunnen worden getroffen, blijft opmerkelijk. Maar hij verklaarde in maart al letterlijk: “Als ik besmet zou raken, dan zou ik door mijn atletische achtergrond niets te vrezen hebben. Ik zou niets merken, of ik zou hooguit een griepje of verkoudheidje hebben.” Als zijn eigen voorspelling uitkomt, dan kan hij dat zijn tegenstanders die zich meer zorgen maken om het virus de komende tijd nog flink gaan inpeperen.
Een andere reden voor de president om een positief testresultaat te verzinnen, zou zijn om het middel hydroxychloroquine te promoten. Dit malariamiddel is volgens Bolsonaro dé oplossing voor coronapatiënten, ook al is de werking wetenschappelijk niet bewezen. Voor mensen met hartklachten kan het middel zelfs gevaarlijk zijn. Maar Bolsonaro nam deze week meteen een video op waarin hij met een grote glimlach een tablet inneemt en zegt: “Ik neem nu mijn derde dosis hydroxychloroquine en het gaat veel beter met me. Ik weet dat het niet wetenschappelijk bewezen is, maar bij mij werkt het.” Hij eindigt zijn boodschap met de sloganachtige uitspraak: “Ik vertrouw op hydroxychloroquine. En jij?”
Niet geheel toevallig schijnt het Braziliaanse leger nog een voorraad van 1,8 miljoen van de pillen te hebben liggen, volgens Braziliaanse media gemaakt op bevel van de president. Maar die raken ze nu aan de straatstenen niet kwijt. Wie weet kan het promotiefilmpje van Bolsonaro nog een beetje helpen.
En dan zou het ook nog kunnen dat de president simpelweg de aandacht probeert af te leiden van andere zaken. Meerdere van zijn zoons zijn verwikkeld in corruptieschandalen. Hoe meer aandacht voor de zieke president, hoe minder aandacht voor de rechtszaken tegen zijn zoons, zou dan de gedachte zijn.
Maar goed, het kan natuurlijk wel degelijk dat Bolsonaro het coronavirus inderdaad onder de leden heeft. Er zijn tenslotte Brazilianen die intussen overal een complot inzien. Toen zijn coronatest in maart negatief was, geloofden heel veel mensen dat juist ook niet. En er zijn ook genoeg Brazilianen die niet geloven dat Bolsonaro tijdens de verkiezingscampagne in 2018 echt is neergestoken.
Laten we eerst maar eens het verloop van zijn ziekbed afwachten. In ernstige gevallen verslechteren de symptomen na een week. Als Bolsonaro ondanks zijn atletische achtergrond en hydroxychloroquinetabletten alsnog op de intensive care wordt opgenomen, dan zegt dat genoeg, lijkt me. Maar als dat niet gebeurt, vermoed ik dat het griepje van de president door veel Brazilianen tot het einde der dagen in twijfel zal worden getrokken.
Deze column verscheen op 9 juli 2020 op de website van RTL Nieuws
Sandra Korstjens 