Vandaag is het 20 november in São Paulo, gisteren was het 11 juni en maandag is het waarschijnlijk 9 juli. Begrijpen jullie het nog? Nee, ik ook bijna niet meer. Maar dat krijg je in deze gekke tijden. Waar het in ieder geval om draait: het zijn plotseling feestdagen hier in de stad. Om precies te zijn de Dag van de Zwarte Bewustwording, Sacramentsdag en de Dag van de Constitutionele Revolutie. De lokale overheid besloot die dit jaar allemaal te vervroegen, in de hoop dat mensen zullen thuisblijven.
Want vrijwel alle winkels, scholen en parken mogen sinds half maart al gesloten zijn: minder dan de helft van de inwoners van São Paulo blijft ook daadwerkelijk zoveel mogelijk thuis. In een poging om dat aantal op te krikken, wordt daarom nu de ene na de andere extra maatregel bedacht. Zonder succes voorlopig.
Zo mocht ik vorige week met mijn nummerbord, dat eindigt op een vijf, alleen op oneven data de weg op. Die maatregel hield het een week vol. Dat was in ieder geval langer dan zijn voorganger: de gemeente blokkeerde twee dagen lang belangrijke wegen. Maar dat zorgde alleen maar voor verkeersopstoppingen.
Nu moet deze ‘megaferiado’ dus verlichting brengen. Klein detail: wat doen Brazilianen in lange vrije weekenden? Juist, ze gaan de stad uit. Zodra de beslissing bekend werd gemaakt, sloegen de bewoners van populaire kustplaatsen in de buurt van São Paulo dan ook alarm. Zij zaten begrijpelijkerwijs niet te wachten op inwoners van de miljoenenstad die het virus met zich mee zouden kunnen nemen.
Als dit nu ook niet werkt, dan wacht São Paulo mogelijk alsnog een echte lockdown, waarbij je alleen nog maar met toestemming de straat op mag. Hoewel het nog maar de vraag is of dat dan wel gaat helpen. Want er is mogelijk niet voldoende politie om een daadwerkelijke lockdown te handhaven.
Ik vind het vooral pijnlijk om al dit paniekvoetbal aan te zien. Ik begrijp dat je iets moet doen om de verspreiding van het virus te voorkomen en ik zou die beslissingen niet graag nemen op dit moment. Maar er lijkt op dit moment op alle vlakken in Brazilië een gebrek aan goede coördinatie en een gestroomlijnde aanpak van het coronavirus. Dat het land afgelopen week voor de tweede keer binnen één maand zonder minister van Volksgezondheid kwam te zitten, zegt denk ik genoeg.
Luiz Henrique Mandetta werd in april ontslagen omdat hij openlijk van mening verschilde met president Bolsonaro. Zo bleef Mandetta benadrukken dat mensen vooral thuis moeten blijven, terwijl de president intussen zelf vrolijk de straat op ging en poseerde voor selfies met zijn aanhangers.
Zijn opvolger Nelson Teich stapte afgelopen vrijdag zelf op, omdat hij het niet eens was met Bolsonaro. Best bijzonder, omdat je zou zeggen dat Teich wist waar hij aan begon toen hij de baan accepteerde. Maar het feit dat president Bolsonaro graag wil dat alle coronapatiënten het omstreden geneesmiddel chloroquine voorgeschreven krijgen, bleek naar verluidt toch een breekpunt. Teich wilde niet instemmen met dat advies – de werking van het middel is niet bewezen en de bijwerkingen kunnen gevaarlijk zijn – en vertrok.
En president Bolsonaro zelf? Die verdedigde zich door te zeggen dat mensen die het middel niet willen innemen, niet verplicht zijn. Hij lachte in een Facebooklivestream hartelijk om zijn eigen bizarre grap: “rechtse Brazilianen nemen ‘cloroquina’, linkse Brazilianen nemen ‘Tubaína'”, een Braziliaanse frisdrank.
Ik kon me alleen maar afvragen wat er precies zo grappig was. Want op dezelfde dag bereikte het dodental een tragisch hoogtepunt, of liever gezegd dieptepunt, toen in één eetmaal 1179 Brazilianen overleden aan het virus.
Deze column verscheen op 21 mei 2020 op de website van RTL Nieuws
Sandra Korstjens 