Langgerekte zandstranden met palmbomen, een oceaan vol schildpadden en dolfijnen en golven waar surfers dankbaar gebruik van maken. De Braziliaanse noordoostkust is een waar paradijs voor strandliefhebbers. Maar sinds afgelopen maand wordt al dat natuurschoon plotseling bedreigd.
Het begon in de deelstaat Paraíba. Daar spoelden begin september opeens aardolieresten aan. Al snel volgden langs de duizenden kilometers lange kust nog tientallen andere stranden die bedekt werden met vlekken olie. Strandgangers wordt geadviseerd niet de zee in te gaan en de olie niet aan te raken, op sommige plekken gaan vissers de zee niet meer op en een aantal schildpadden kon maar ternauwernood worden gered nadat ze met olie besmeurd waren geraakt. Voor sommige soortgenoten kwam de hulp te laat.
De Brazilianen doen er van alles aan om de schade te beperken. Meer dan honderd ton aan olie is intussen al opgeruimd. Maar het stinkende zwarte goedje duikt op steeds meer plaatsen op. In totaal zijn al bijna 140 stranden getroffen.
Waar de olie precies vandaan komt, is nog altijd een mysterie. Volgens de Braziliaanse autoriteiten wordt er met man en macht gewerkt aan het onderzoek. Maar de enige zekerheid op dit moment is dat het niet om Braziliaanse olie gaat. Dat bleek nadat monsters van de aangespoelde vlekken in het laboratorium zijn onderzocht. Blijkbaar heeft aardolie een soort van DNA, waardoor olie afkomstig van verschillende plekken van elkaar te onderscheiden is.
Maar als het niet om Braziliaanse olie gaat, waar komt het dan wel vandaan? En hoe is het uiteindelijk op de Braziliaanse stranden terecht gekomen? Die vragen lijkt nog niemand met zekerheid te kunnen beantwoorden. President Bolsonaro zei eerder deze week dat het gaat om een complex onderzoek. Volgens hem is er sprake van een criminele daad of om een ongeluk waarbij de olie is gelekt.
Opvallend genoeg zei Bolsonaro ook nog dat ze één land op het oog hebben waar de olie vandaan komt. Dat land wilde hij niet noemen, omdat hij geen problemen wilde veroorzaken. Maar het duurde niet lang voordat Braziliaanse media bekend maakten dat het volgens het onderzoeksrapport van het staatsoliebedrijf Petrobras waarschijnlijk gaat om Venezolaanse aardolie. De Minister van Milieu gaf dat gisteren toe.
Maar zelfs als de olie inderdaad oorspronkelijk uit Venezuela komt, dan verklaart dat nog niet hoe die in Brazilië terecht is gekomen. Op dit moment zijn er drie theorieën: de olie is afkomstig uit een scheepswrak, de olie is gelekt tijdens een overslag op zee of de olie is op open zee gedumpt.
Eén ding is wel duidelijk: als de verantwoordelijken worden opgespoord dan kunnen ze rekenen op een fikse boete die kan oplopen tot ruim tien miljoen euro. Maar dat lijkt me eigenlijk nog een lichte straf voor het vervuilen van duizenden kilometers prachtige kust.
Deze column verscheen op 10 oktober 2019 op de website van RTL Nieuws
Sandra Korstjens 