In Nederland is iedereen vandaag waarschijnlijk nog aan het uitbuiken van de pepernoten en de chocoladeletters. Maar in Brazilië schallen de kerstliedjes alweer een paar weken uit de speakers. Winkelcentra werden begin november al versierd en gereed gemaakt voor de komst van de hoofdrolspeler van het feest: de Kerstman.
Ondanks de tropische temperaturen gaat deze kindervriend ook in Brazilië gehuld in een warm pak met bijpassende muts. En zijn huid is in principe net zo wit als zijn baard. Maar er hangt verandering in de lucht.
In de stad São José dos Campos is sinds vorig jaar namelijk een zwarte Kerstman aan het werk. De gepensioneerde metaalbewerker Rubens Campolino, zoals hij normaal gesproken door het leven gaat, trekt met zijn nieuwe baan veel bekijks.
Dat de Kerstman wit is, is in principe geen onderwerp van discussie in Brazilië. Maar dat betekent niet dat er geen behoefte is aan verandering. En dat verbaasde Campolino zelf misschien nog wel het meest. Want hij stond niet meteen te springen toen hij werd gevraagd om Kerstman te worden.
Tegen een Braziliaans tijdschrift vertelde hij dat het idee nooit bij hem was opgekomen. “Ik hield er ook helemaal niet van om naar een winkelcentrum te gaan”, zei Campolino. Bovendien was hij bang voor de reacties. Een zwarte Kerstman? Dat zouden de mensen nooit accepteren.
Het winkelcentrum waar hij aan de slag zou gaan bood hem zelfs psychische ondersteuning aan, voor het geval hij te maken zou krijgen met racisme. Maar de zorgen bleken onterecht.
Kerstman Campolino werd namelijk met open armen ontvangen. Sterker nog, de Brazilianen staan zelfs in de rij om bij hem langs te gaan. Dat is eigenlijk ook niet zo gek als je je bedenkt dat de helft van de Brazilianen van Afrikaanse of gemengde afkomst is.
Toch is racisme nog diepgeworteld in de maatschappij. De vooroordelen van blanke Brazilianen over hun zwarte landgenoten zijn meestal groot. De kloof tussen arm en rijk in het land valt helaas nog steeds vaak samen met iemands huidskleur. En in de media worden zwarte Brazilianen regelmatig afgeschilderd als dom en onderontwikkeld.
De zwarte Kerstman met zijn grijze baard doorbreekt dan ook allerlei stereotypes. Maar gelukkig lijkt voorlopig bijna niemand daar problemen mee te hebben.
Deze column verscheen op 6 december 2018 op de website van RTL Nieuws