Als een lappenpop wordt het lichaam over de stoep gesleept. Of de jongen nog leeft of niet, valt niet te zeggen. Maar de plassen bloed op de grond geven weinig hoop. Onder luid applaus duwt een agent het lichaam in de achterbak van een pick-up. Daarna wacht een tweede jongen hetzelfde lot.
Mensen verdringen zich om de auto om te zien wat er gebeurt. Een van hen roept enthousiast: “Bolsonaro! Bolsonaro!” Het is dan ook een scène die waarschijnlijk kan rekenen op de goedkeuring van de net verkozen Braziliaanse president. Hij heeft zijn overwinning onder meer te danken aan zijn belofte om de misdaad in het land keihard aan te pakken. Een kersverse parlementariër van Bolsonaro’s partij twitterde de video enthousiast met de tekst: “Deze schoonmaak is noodzakelijk.”
Maar wie deze jongens zijn en wat ze precies hebben gedaan, blijft onduidelijk. Zelf vind ik het filmpje te gruwelijk om hier te plaatsen. Ook al is dit de realiteit van Brazilië. En voor veel mensen hier zijn dit simpelweg twee criminelen die hun verdiende loon hebben gekregen. Want een goede crimineel is een dode crimineel, zo wordt vaak gedacht.
Als je hier zegt dat de politie wel erg veel mensen doodschiet, gemiddeld veertien per dag, krijg je steevast als reactie dat de politie zelf ook vaak slachtoffer wordt. Dat is absoluut waar, want elke dag sterft er gemiddeld één agent. Het maakt de situatie dan ook erg ingewikkeld. Natuurlijk begrijp ik dat een agent terugschiet als hij onder vuur wordt genomen. Bovendien zijn criminelen in Brazilië absoluut geen lieverdjes. De manier waarop onschuldige slachtoffers hier worden vermoord, is vaak afschuwelijk.
Maar rechtvaardigt dat dan het complete gebrek aan respect voor het leven dat zowel de agenten als de omstanders in de video laten zien? Sinds wanneer is het oké om de dood van mensen te bejubelen? Verlagen deze mensen zich op deze manier juist niet tot hetzelfde niveau als de criminelen die ze dood willen zien?
En er zijn nog veel meer problemen. Want het concept ‘verdachte’ bestaat straks niet meer. Als de politie overal zelf het recht in eigen hand mag nemen en deze mensen zonder consequenties mag doodschieten, dan ben je bij voorbaat dus al veroordeeld.
Er zijn genoeg verhalen van mensen die per ongeluk werden gedood. De 26-jarige Rodrigo uit Rio de Janeiro bijvoorbeeld, vader van drie kinderen. Hij werd in september doodgeschoten, waarschijnlijk omdat de politie dacht dat zijn paraplu een wapen was.
Veel Brazilianen worden wanhopig en moedeloos door al dat geweld. Want alleen al vorig jaar kwamen ruim 63.000 mensen door geweld om het leven. En het is nog maar de vraag of de keiharde aanpak van Bolsonaro daar straks verandering in gaat brengen.
Deze column verscheen op 15 november 2018 op de website van RTL Nieuws
Sandra Korstjens 