Geen eindeloze rijen auto’s, maar langen linten fietsers in de ochtendspits. Mijn woonplaats São Paulo leek deze week wel een beetje op Amsterdam, aldus mijn Braziliaanse buurvrouw. Ze stuurde me een foto door met tientallen warm aangeklede Brazilianen op de fiets richting hun werk. Maar dat deden ze niet bepaald uit vrije keuze. Want terwijl ik zelf heerlijk in de zon door Nederland trapte, was er in Brazilië van alles aan de hand.
De fietsrevolutie daar had een duidelijke oorzaak: een gebrek aan brandstof. Anderhalve week geleden besloten Braziliaanse vrachtwagenchauffeurs om hun trucks aan de kant te zetten en belangrijke wegen te blokkeren. Ze hadden genoeg van de brandstofprijzen die sinds begin dit jaar enorm zijn gestegen.
De gevolgen van hun protest waren al snel op veel plekken in Brazilië voelbaar. Benzinepompen werden niet meer bevoorraad en langzaam kwam het land tot stilstand. Letterlijk. Via WhatsApp werden lijsten gedeeld van plekken waar mogelijk nog benzine te krijgen was. Af en toe riep er iemand blij dat hij na twee uur wachten had kunnen tanken. Operaties in ziekenhuizen werden uitgesteld, sommige scholen gingen dicht en vergaderingen werden afgezegd.
Intussen raakten ook de supermarkten steeds leger. Door een gebrek aan bevoorrading én door hamstergedrag van de Brazilianen die uit voorzorg eten insloegen. Zeventig miljoen kippen werden voortijdig afgemaakt omdat er geen voer voor ze was. Want in Brazilië gaat zo’n zestig procent van al het transport over de weg.
Ondanks alle overlast steunde een overweldigende meerderheid van de Brazilianen de staking. Voor president Temer zat er niets anders op dan tegemoet te komen aan de eisen van de chauffeurs. De prijs van diesel wordt bijvoorbeeld tijdelijk verlaagd. Maar de vraag is of dat genoeg is voor de chauffeurs. Want voor sommigen gaat het intussen allang niet meer alleen om brandstofprijzen.
Het doet me denken aan de grote straatprotesten in Brazilië in 2013. Die begonnen omdat de prijs van buskaartjes omhoog was gegaan. Uiteindelijk groeiden ze uit tot een massale protestbeweging tegen allerlei zaken: van slecht onderwijs en gezondheidszorg tot de aanhoudende corruptie in het land.
Ook deze week werden er allerlei andere onderwerpen bijgehaald. Volgens de vakbonden probeerden zowel politiek links als rechts de staking te kapen. Maar een echte opstand blijft intussen uit. Net als in 2013 lijken de demonstraties als een nachtkaars uit te doven. De meeste Brazilianen mogen dan enorm ontevreden zijn over hun regering en de situatie in hun land, de straat opgaan is een heel ander verhaal.
Zelfs de meeste vrachtwagenchauffeurs lijken nu eieren voor hun geld te kiezen en gaan langzaamaan weer aan het werk. De rijen voor de benzinepompen worden steeds korter. Ik ben dan ook bang dat ik volgende week, als ik thuiskom van vakantie, gewoon weer in de file moet staan.
Deze column verscheen op 31 mei 2018 op de website van RTL Nieuws
Sandra Korstjens 