Was het de ultieme kerstgedachte? Een vlaag van verstandsverbijstering? Of gewoon een ordinaire politieke deal? Peru was in ieder geval in rep en roer toen president Kuczynski uitgerekend op kerstavond een verklaring naar buiten bracht. Daarin maakte hij bekend dat oud-president Fujimori zou worden vrijgelaten. Die zat sinds 2009 in de gevangenis vanwege corruptie en het schenden van de mensenrechten.
Zijn straf van 25 jaar kwam met het kerstpardon tot een abrupt einde. Volgens de huidige president omdat Fujimori te ziek is om nog in de gevangenis te verblijven. Hij zou lijden aan ‘een progressieve, degeneratieve en ongeneeslijke ziekte’. President Kuczynski zei dat hij Fujimori niet kon laten sterven in de gevangenis.
Dat klinkt natuurlijk heel nobel. Maar volgens tegenstanders van president Kuczynski was het helemaal niet nobel maar uitgekookt. Volgens hen is het wel heel toevallig dat de president vorige week nog afgezet dreigde te worden. Kuczynski overleefde die stemming toen ternauwernood. Alleen maar omdat de zoon van Fujimori plotseling besloot om hem te steunen.
Als de kerstgedachte van de Peruaanse president daadwerkelijk ‘vrede op aarde’ was, dan mislukte dat in ieder geval jammerlijk. Woedende tegenstanders van Fujimori gingen tijdens kerst de straat op om te protesteren tegen het besluit. Volgens hen was er geen sprake van verzoening, maar van straffeloosheid.
Het Peruaanse kerstpardon was trouwens niet het enige in de regio dat bij veel mensen in het verkeerde keelgat schoot. De Braziliaanse president Temer besloot als kerstgebaar om zogeheten ‘witteboordencriminelen’ tegemoet te komen. Zij kunnen nu in veel gevallen na slechts een vijfde van hun straf alweer vrij komen. Daar profiteren alleen heel toevallig wel vooral zijn eigen voor corruptie veroordeelde politieke vriendjes van.
En dan was er ook nog dat andere Latijns-Amerikaanse kerstpardon: in Venezuela werden vlak voor de feestdagen 36 mensen vrijgelaten die waren gearresteerd tijdens demonstraties tegen de regering. Klinkt misschien mooi, maar de vraag is ook hierbij wat de achterliggende gedachte was. Een aantal vrijgelaten gevangenen werd trots op de staatstelevisie getoond. Volgens de Venezolaanse regering toonde het besluit hun ‘goede wil’ om met de oppositie te praten. Maar die reageerde kritisch: deze ‘politieke gevangenen’ hoorden sowieso niet in de gevangenis thuis.
In Peru vroeg Fujimori intussen in een videoboodschap zelf ook om vergeving aan het Peruaanse volk. Maar sommigen zullen hem nooit vergeven dat hij deze kerst alweer in vrijheid doorbracht. De oud-president zat onder andere vast omdat hij in de jaren negentig opdracht had gegeven aan een militair doodseskader dat burgers ombracht. De zus van één van de slachtoffers schreef op Twitter: “Wij hebben al vijfentwintig jaar geen kerst gehad, alleen maar pijnlijke afwezigheden.”
Deze column verscheen op 28 december 2017 op de website van RTL Nieuws
Sandra Korstjens 