Voorzichtig klauter ik bovenop een halve boomstronk. Voor me strekt een zee van tentjes zich uit. Als je de provisorische bouwwerken al zo kunt noemen. Het zijn zwarte en blauwe zeilen bedekt onder een dikke laag bruin stof. Vastgemaakt aan houten paaltjes met touwen. Of soms alleen maar met wat plastic tape. In de verte wappert een Braziliaanse vlag.
Een maand geleden was dit stoffige terrein in een buurgemeente van São Paulo nog verlaten. Totdat op 1 september leden van de protestbeweging MTST er de eerste tentjes neerzetten. Intussen zijn het er zo’n zevenduizend, dicht op elkaar gepropt. Allemaal keurig genummerd met dikke klodders witte verf. Het is een indrukwekkend gezicht. Elk tentje staat voor één familie. Families die allemaal hopen dat hun tentje het begin is van een betere toekomst.
De MTST is de Braziliaanse arbeidersbeweging voor daklozen. Hun doel is ervoor te zorgen dat meer arme Brazilianen een legaal en betaalbaar dak boven hun hoofd krijgen. Daarom kraken ze leegstaande panden of bezetten ze, zoals in dit geval, een stuk braakliggend land. Op die manier proberen ze de overheid onder druk te zetten om te onderhandelen over betaalbare woningen. Een tactiek die al verschillende keren succesvol is gebleken.
Als ik over het terrein dwaal is de sfeer ontspannen. Ik stuit op een stel mannen die in een relaxed tempo een diep gat graven voor een wc. Kinderen spelen een potje voetbal. In de geïmproviseerde keuken wordt de afwas gedaan. Alles is strak georganiseerd, iedereen heeft zijn eigen taak. Rommel en slecht gedrag wordt niet getolereerd.
Ik zie mensen die proberen er het beste van te maken. Die willen vechten voor een betere toekomst voor henzelf en voor hun kinderen. Maar ik zie ook de muur met prikkeldraad. Die het tentenkamp scheidt van de flatgebouwen die ernaast staan. Want niet iedereen daar is blij met de nieuwe buren. Veel Brazilianen haten de MTST, volgens hen zijn het dieven die op een ‘makkelijke’ manier aan een goedkope woning proberen te komen.
Hoewel ik iedereen een betaalbare woning gun, snap ik de onvrede van de bewoners van de flatgebouwen ook. Want je zal maar op een ochtend wakker worden en tegen duizenden plastic tentjes aankijken. In Braziliaanse media klagen de bewoners over het gebrek aan privacy, de grotere hoeveelheid stof en meer muggen. De spanningen liepen laatst zelfs zo hoog op dat iemand met hagel op het tentenkamp zou hebben geschoten.
Niet bepaald een warm welkom dus voor de nieuwe bewoners. En toch willen ze blijven. Sterker nog, hun pas verworven plekjes zijn nu al gewild onroerend goed. Het terrein is allang vol, maar nog steeds staan er elke dag tientallen mensen in de rij voor een plekje. Allemaal dromen ze van een eigen huis.
Deze column verscheen op 28 september 2017 op de website van RTL Nieuws
Sandra Korstjens 