Diep verontwaardigd waren ze. Woedend zelfs. Want hoe kon een kunsttentoonstelling nu godslastering, pedofilie en seks met dieren promoten? De critici van het ‘Queermuseum’ in de Braziliaanse stad Porto Alegre konden er met hun hoofd niet bij. Op sociale media deelden ze massaal hun afkeer over een afbeelding van Jezus aan het kruis met meerdere armen, een schilderij waarop iemand seks heeft met geit en een schaal met hosties met verschillende woorden voor geslachtsdelen erop.
De Braziliaanse bank die de tentoonstelling had georganiseerd, schrok zich kapot van alle negatieve aandacht. Bang om hun klanten te verliezen, werd besloten om het ‘Queermuseum’ deze week te sluiten, een maand eerder dan gepland. De bank bood zelfs excuses aan. “Als kunst niet in staat is om voor een positieve reflectie te zorgen, dan verliest het zijn doel”, aldus de bank.
Maar moet je dan zomaar toegeven aan kritiek? De gedachte van de tentoonstelling was juist om mensen te laten nadenken over seksuele diversiteit en gendervraagstukken. Dat ze zich daar ongemakkelijk bij voelen, daar kan ik best inkomen. Sommige werken zijn ook best heftig. Maar het mooie aan kunst is toch juist dat het emoties losmaakt? Moeten die dan allemaal positief zijn? Bovendien is niemand verplicht om ernaar te kijken.
Gelukkig was ik niet de enige die er zo over dacht. Het sluiten van de tentoonstelling zorgde voor een nieuwe golf van kritiek. Deze keer van de voorstanders van het ‘Queermuseum’ die de sluiting als censuur zagen. Maar zij lijken wel in de minderheid te zijn. Conservatieve, vaak evangelische politici zijn in Brazilië nog steeds enorm in opkomst. Samen met hun macht lijkt helaas ook de intolerantie ten opzichte van onder andere homo’s verder te groeien.
Daardoor zijn tentoonstellingen zoals het ‘Queermuseum’ juist belangrijker dan ooit. Neem nu het kunstwerk dat volgens de critici pedofilie zou promoten. Er zijn twee kinderen afgebeeld van wie veel mensen waarschijnlijk vermoeden dat ze travestiet en homo zijn. Maar waarom eigenlijk? Puur vanwege hun lichaamshouding en kledingkeuze. Door de context dus, die er in de ogen van kinderen waarschijnlijk heel anders uitziet dan in de ogen van volwassenen. Volwassenen die vaak vol zitten met vooroordelen en te snel hun mening klaar hebben. Wat dat betreft slaat het kunstwerk de spijker op z’n kop.
Deze column verscheen op 14 september 2017 op de website van RTL Nieuws
Sandra Korstjens 
