Een beetje aarzelend druk ik het holle bamboestokje tegen mijn neusgat. “Je hoeft niets te doen, alleen rustig door je mond ademen.” Dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Zodra de indiaan tegenover me het grijzige poeder door het buisje in mijn neus blaast, begin ik te hoesten. De tranen rollen over m’n wangen.
Ik sta in een antikraakpand in het centrum van São Paulo. Towe, de indiaan die net het poeder mijn neus inblies, komt uit het noordoosten van Brazilië. Hij is hier vanavond met enkele stamgenoten om een medisch indianenritueel uit te voeren. Op die manier hopen ze hun cultuur te delen met een groep Brazilianen voor wie dit net zo’n ver-van-hun-bed-show is als voor mij.
Ik ben zelf al ruim een week snotverkouden. En nadat er wat mooie oranje en groene strepen op mijn wangen zijn geverfd, komt er iemand aanzetten met rapé, een mengsel van verschillende verpulverde planten. Door de indianen wordt dit goedje voor medicinale doeleinden gebruikt. De rapé zou mijn lichaam moeten zuiveren en daardoor mijn verkoudheid genezen. Ik word nog wel gewaarschuwd, want vooral de eerste keer schijnt het nogal heftig te kunnen zijn.
Al snel begrijp ik wat ze bedoelen. Na een paar minuten voel ik me enorm duizelig. Ik laat me op de grond zakken bij de rest van de groep, die om een grote pot met vuur zit en naar inheemse muziek luistert. Maar lang houd ik het niet vol. Al snel voel ik m’n maag drie keer omdraaien. Ik strompel zo snel mogelijk weg om alles eruit te gooien. Telkens als ik denk dat ik me iets beter voel, komt er weer een nieuwe golf van misselijkheid opzetten. Waar ben ik in vredesnaam aan begonnen?
Intussen danst de rest van de groep om het vuur heen. Veel krijg ik er eerlijk gezegd niet van mee. Ik kan alleen maar voor me uit staren in de vlammen. Hopend dat ik niet weer moet overgeven. Towe komt naar me toe en zegt dat het overgeven juist goed voor me is. Dat daardoor alle slechte dingen uit mijn lichaam verwijderd worden.
Als ik aan het einde van de avond afscheid neem, komt er een vrouw naar me toe die het ritueel al vaker heeft meegemaakt. “De eerste keer is het zwaarst, maar rapé heeft mijn leven veranderd”, vertelt ze me. “Niet opgeven!” Maar ik ben geloof ik nog niet helemaal overtuigd.
Wanneer ik thuis de indianenstrepen van mijn bleke gezicht sta te boenen, voel ik me nog steeds misselijk. Pas als ik de volgende dag wakker word, is mijn maag gekalmeerd. En mijn verkoudheid? Het enige verschil is dat er behalve snot nu ook grijs poeder uit mijn neus komt. Een bijzondere ervaring was het zeker, maar ik denk dat ik bij mijn volgende verkoudheid maar weer gewoon een ouderwets stoombadje neem.
Deze column verscheen op 1 juni 2017 op de website van RTL Nieuws
Sandra Korstjens 