Ze droomde ervan om professioneel basketbalster te worden. De 13-jarige Braziliaanse Maria Eduarda uit Rio de Janeiro was lang en bovendien had ze talent. Ze won een beurs om naar een privéschool te gaan om zich verder te ontwikkelen. Helaas moest haar familie nog wel zelf een kleine bijdrage betalen. Geld dat ze niet hadden. En dus bleef Duda, zoals ze door iedereen werd genoemd, gewoon naar de openbare school in haar arme wijk gaan.
Daar maakte ze zoals alle meiden van haar leeftijd graag selfies met haar vriendinnen. Op de foto’s straalt haar lach je tegemoet. Maar vorige week ging het helemaal mis. Maria Eduarda had gymles toen er vlakbij haar school een vuurgevecht uitbrak tussen criminelen en de politie. Iedereen rende naar binnen. Maria Eduarda werd geraakt. Twee verdwaalde kogels in haar hoofd zorgden ervoor dat ze op slag dood was. Op z’n minst één van die kogels was afkomstig van de politie.
En dat allemaal op school, de plek waar kinderen juist veilig horen te zijn. De burgemeester van Rio riep dat dit nooit meer mag gebeuren en stelde het plan voor om alle scholen kogelvrij te maken. Maar dat leverde hem meteen veel kritiek op. Want kogelvrije scholen zouden voor drugscriminelen juist de ultieme schuilplaats vormen.
Bovendien zou het een schijnoplossing zijn voor het echte probleem: het toenemende geweld in Rio de Janeiro. Sinds de Olympische Spelen voorbij zijn, is de situatie in rap tempo verslechterd. Doordat de staat Rio failliet is, neemt de chaos steeds verder toe. En daarmee dus ook het geweld. In februari werden er 616 mensen vermoord, bijna dertig procent meer dan in dezelfde maand vorig jaar.
Door het toegenomen geweld tussen de politie en drugsbendes zijn verdwaalde kogels bovendien een steeds groter probleem. Nog tijdens de Olympische Spelen belandde er zelfs één in het perscentrum van de paardensport. En voor veel inwoners van de favelas horen ze intussen al bijna bij het dagelijks leven. Toen ik een tijdje geleden in het favelacomplex Alemão was, kende iedereen die ik sprak wel iemand die door een verdwaalde kogel was geraakt. In de meeste gevallen loopt het gelukkig goed af, maar helaas zijn er ook regelmatig slachtoffers die het net als Maria Eduarda niet overleven.
In een poging om hun leerlingen te beschermen, sluiten veel scholen vaak hun deuren. Vorig jaar was driekwart van het jaar zeker één school dicht in Rio vanwege geweld. Eén op de vijf leerlingen in de stad misten tenminste één dag school door vuurgevechten. Het zijn trieste cijfers. Vooral omdat school voor deze kinderen vaak de enige kans is om voor zichzelf een beter leven op te bouwen.
Maria Eduarda’s school ging vorig jaar elf dagen dicht. Maar vorige week leek er tot die fatale gymles helemaal niets aan de hand. Verdwaalde kogels laten zich helaas niet voorspellen.
Deze column verscheen op 6 april 2017 op de website van RTL Nieuws
Sandra Korstjens 