Ik geef het meteen toe: mijn woonplaats São Paulo is niet de mooiste stad ter wereld. Er zijn te weinig parken, potentieel prachtige oude gebouwen worden meestal gesloopt en de stad is volgeplempt met grijze betonnen torenflats, waarvan de meesten de uitstraling hebben van de Bijlmerbajes.
Toch slaat mijn haat-liefdeverhouding met de stad de laatste jaren steeds vaker door naar liefde. Het lijkt wel alsof hoe langer ik hier woon, hoe meer ik kleine dingen die wél mooi zijn kan waarderen. Misschien is dat wat lelijkheid met je doet: het zorgt ervoor dat je je ogen opent.
Bijvoorbeeld voor alle prachtige graffiti die je verspreid door de stad kunt zien. São Paulo is in dat opzicht een soort openluchtmuseum. Honderden gebouwen, viaducten en steegjes zijn bedekt met de prachtigste kunstwerken. Graffiti hoort bij de stad.
Toch lijkt niet iedereen het daar helemaal mee eens te zijn. De nieuwe burgemeester van São Paulo bijvoorbeeld, João Doria. Hij trad op 1 januari aan en besloot met een aantal van zijn plannen meteen voortvarend aan het werk te gaan. Eén daarvan is het programma ‘Cidade Linda’, oftewel ‘Mooie Stad’. In zijn ogen hoort graffiti daar niet bij. Tenminste, niet alle graffiti.
Volgens de burgemeester zou hij vooral de strijd willen aangaan met de zogenoemde ‘pichadores’ van de stad. Dat zijn degenen die zwarte tekens op gebouwen schilderen, een vorm van straatkunst die door de meeste inwoners van São Paulo inderdaad als vandalisme wordt gezien.
Maar niet alleen de ‘pichadores’ zijn het slachtoffer van de nieuwe burgemeester. Vorige week werd een groot deel van de kleurrijke graffiti langs één van de belangrijkste wegen van de stad grijs gespoten. Slechts twee jaar geleden werden de muren langs deze weg in opdracht van de vorige burgemeester juist nog door 450 graffitikunstenaars beschilderd. Maar afgezien van de werken van een aantal wereldberoemde artiesten, werd kilometers aan kunst in één dag simpelweg weggevaagd.
Volgens de nieuwe burgemeester omdat de werken beschadigd of vervaagd zouden zijn. Maar veel inwoners van São Paulo en de kunstenaars waren het daar absoluut niet mee eens. Er ontstond een storm van kritiek. ‘Os Gemeos’, misschien wel de beroemdste Braziliaanse graffitikunstenaars, plaatsten een foto op Instagram waarin ze het overspuiten veroordelen. “Gefeliciteerd São Paulo, er is opnieuw gebrek aan respect voor de kunst!”, staat er op de grijze muur geschreven.
Na alle kritiek gaf de wethouder van cultuur toe dat het langs de weg nu inderdaad misschien toch wel erg grijs was geworden. De gemeente haastte zich dan ook om een nieuw project aan te kondigen waarmee graffiti juist wordt gestimuleerd. Als het goed is gaan er weer graffitiartiesten worden ingehuurd om andere delen van de stad meer kleur te geven.
Ik hoop het van harte. Want São Paulo alleen maar grijzer maken, dat lijkt me toch niet de bedoeling. Een mooiere stad zal het de nieuwe burgemeester in ieder geval niet opleveren.
Deze column verscheen op 2 februari 2017 op de website van RTL Nieuws
Sandra Korstjens 