“Pablo Escobar was een heel paranoïde psychopaat met te veel geld. Dat betekent dat hij heel gevaarlijk was.” Gids Carlos kijkt het groepje backpackers voor zijn neus indringend aan. Alsof ze het niet moeten wagen om hem tegen te spreken. Op zich niet zo gek, want Carlos is een man met ervaring.
Begin jaren 90 werkte Carlos als politieman in Medellín, de geboorteplaats van drugsbaas Pablo Escobar. En dat was niet zonder risico. Honderden collega’s van Carlos werden in die tijd in opdracht van Escobar vermoord. “Op een gegeven moment ging ik buiten werktijd vooral nog naar begrafenissen”, vertelt hij, terwijl we ons in een busje door het drukke verkeer van de stad manoeuvreren.
Ook Carlos kreeg één keer het beruchte ‘plata o plomo’, ‘zilver of lood’ te horen. Of liever gezegd: liet je je omkopen of koos je voor een kogel? Hij wist dat eerlijke collega’s van hem waren vermoord, omdat ze niet wilden meewerken. Dus besloot Carlos voor het geld te gaan. Door vijf minuten de andere kant op te kijken, verdiende hij genoeg geld om een nieuwe auto te kopen.
Ruim twintig jaar later is Medellín een andere stad. Steeds meer buitenlandse toeristen weten de stad van de eeuwige lente nu te vinden. En Carlos verdient goed geld door hen rond te leiden langs alle plekken in de stad die met Escobar te maken hadden.
Onze volgende stop is het graf van de drugsbaron. Het is een familiegraf, waar ook Escobars moeder ligt. Er staan wat verdorde bloemetjes naast de steen waar in sierlijke letters Pablo Emilio Escobar Gaviria op is geschreven. Het is het meest in het oog springende graf op de begraafplaats. Toch ziet het er opvallend eenvoudig uit voor een man die op zijn hoogtepunt 6 miljoen dollar per dag verdiende.
De backpackers van Carlos zijn niet de enige toeristen hier. Sommige buitenlanders nemen zelfs selfies bij het graf. Terwijl Escobar vroeger een reden was om Medellín te mijden, is hij nu voor veel toeristen juist de reden om wél te komen. Maar voor veel Colombianen zijn de tours een doorn in het oog. Ze vinden dat Escobar teveel wordt opgehemeld. “Onzin”, zegt Carlos. “Escobar verkoopt nu eenmaal goed. Ik vertel gewoon een belangrijk deel van de geschiedenis, zodat die zich niet herhaalt.”
Toch blijkt ook daar niet iedereen het mee eens. Onze volgende stop is de buurt van Pablo Escobar. Zo heet deze arme wijk niet officieel, want dat mag niet van de Colombiaanse regering. Maar de bewoners zouden het wel graag willen. Want de meesten zijn nog altijd groot fan van de drugsbaas.
We mogen binnenkomen bij Luzmila. In haar piepkleine woonkamertje vertelt ze trots dat Escobar ooit ook bij haar op bezoek is geweest. Ze tovert een rood en groen geverfd poppetje tevoorschijn, een Robin Hood. Maar als ik naar voren buig om hem goed te bekijken zie ik dat het poppetje het bolle gezicht met kenmerkende snorretje van Pablo Escobar heeft gekregen. “Hij was zo goed voor ons”, vertelt Luzmila stralend. Als ik haar vraag wat ze vindt van het feit dat hij zo gewelddadig was, schiet ze in de verdediging. “Die kant van hem hebben wij hier nooit gezien. Hij gaf om de armen, net als Robin Hood.”
Luzmila heeft nog altijd heimwee naar haar grote held. Maar hij is toch echt al bijna 23 jaar dood. Als laatste stop van de tour neemt Carlos ons mee naar het huis waar Escobar op 2 december 1993 werd doodgeschoten. Door wie precies, dat is na al die jaren nog steeds een mysterie.
Het huis maakt een verlaten en vervallen indruk. “Niemand wil hier wonen”, vertelt Carlos. “Ze zeggen dat er een negatieve energie hangt.” Erg aanlokkelijk ziet het grauwe gebouw er ook niet uit. Maar voor wie echt geen genoeg kan krijgen van Pablo Escobar: het huis staat nu te huur.
Deze column verscheen op 29 september 2016 op de website van RTL Nieuws.
Sandra Korstjens 