Plotseling kwam hij het beeld inrennen in zijn rode kilt met groene kousen eronder. Cornelius ‘Neil’ Horan moet met zijn traditionele Ierse outfit sowieso al flink wat aandacht hebben getrokken op straat in Athene in 2004. Maar hij wist alle ogen pas echt op zich gericht toen hij het olympische marathonparcours oprende.
Daar liep op dat moment de Braziliaanse atleet Vanderlei de Lima. Hij ging aan de leiding in zijn derde olympische marathon en maakte voor het eerst serieus kans op de overwinning. “Athene moest het hoogtepunt van mijn carrière worden”, zegt hij zelf. Maar toen was er opeens een dronken Ierse ex-priester die er zelf een sport van maakte om grote sportevenementen te verstoren.
Als je de beelden terugkijkt zie je hoe de Braziliaan al verschrikt naar links keek, voordat de Ier in beeld verscheen. Horan duwde de marathonloper naar de kant, het publiek in. Vervolgens duurde het achttien lange seconden voordat Vanderlei de Lima weer opdook uit het publiek en verder rende.
Ik weet nog goed dat ik verbijsterd voor de televisie zat. Hoe kon iemand het in vredesnaam in zijn hoofd halen om een marathonloper tijdens de race van zijn leven simpelweg vast te pakken en aan de kant te duwen? Het mag duidelijk zijn dat Horan flink in de war was.
Voor mij is het nog altijd het meest memorabele olympische moment. De Olympische Spelen draaien voor mij om emotie. En in die marathon in Athene zat het allemaal. Het drama, de schok, de verbijstering toen Vanderlei de Lima van het parcours werd geduwd. Maar ook de geweldige veerkracht die de Braziliaan liet zien door verder te lopen en met zijn armen gespreid, slalommend en met een grote glimlach op zijn gezicht over de finish te komen. Ook al was het dan op de derde plek.
Nu is het twaalf jaar later en werk ik in Brazilië als correspondent, terwijl de Olympische Spelen op het punt staan te beginnen in Rio de Janeiro. De perfecte kans natuurlijk om mijn eigen olympische held op te zoeken. Op een vroege zondagochtend tijdens een atletiekevenement in een voorstad van São Paulo kan ik hem even spreken.
Hij heeft natuurlijk al honderden keren over het incident gesproken, maar geduldig vertelt de inmiddels gepensioneerde atleet opnieuw zijn verhaal. “Ik weet dat hij me aanviel en er een enorm tumult ontstond. Ik herinner me dat een aantal mensen me uiteindelijk los trok, zodat ik verder kon lopen.”
Inmiddels praat hij er vrij luchtig over, maar de Braziliaan geeft toe dat het een heel moeilijk moment voor hem was: “Je weet natuurlijk niet zeker of je zou hebben gewonnen, maar ik heb door hem wel een grote kans op het goud verloren.” Doordat hij in zijn kansen bleef geloven, lukte het hem toch om de wedstrijd uit te lopen en de bronzen medaille te winnen.
En daar bleef het niet bij. Als één van slechts tien atleten in de geschiedenis ontving Vanderlei de Lima namelijk de Pierre de Coubertin-medaille. Die wordt uitgereikt aan atleten die een uitzonderlijke mate van sportiviteit hebben getoond.
Want ondanks dat hij het goud had verloren, was de Braziliaan dolgelukkig met zijn bronzen medaille. Zo gelukkig zelfs, dat hij Horan heeft vergeven. Want zo zegt hij zelf: “Mijn prestatie was belangrijker dan de teleurstelling dat ik geen goud had gewonnen.” Precies daardoor blijft Vanderlei de Lima in mijn ogen de echte winnaar van de marathon in Athene.
Deze column verscheen op 28 juli 2016 op de website van RTL Nieuws.
Sandra Korstjens 