‘Elk weekend is het hier topdrukte’. Samen met twee andere zwangere dames en hun aanhang loop ik over de kraamafdeling van een van de meest luxe ziekenhuizen van São Paulo. Als ik de vertegenwoordiger van het ziekenhuis verbaasd aankijk, legt hij uit: “Veel vrouwen plannen hun bevalling op vrijdag, zodat de familie in het weekend meteen op kraambezoek kan komen.”
Brazilianen staan over het algemeen niet bepaald bekend om hun strakke planning. Maar als het op bevallen aankomt, laten vooral veel rijke Braziliaanse vrouwen opeens niets aan het toeval over.
Het land kent dan ook een van de hoogste percentages van keizersneden ter wereld. Vooral in particuliere ziekenhuizen is deze manier van bevallen populair: meer dan 80 procent van de baby’s wordt daar door middel van een operatie geboren. Terwijl dat volgens de Wereldgezondheidsorganisatie slechts in 15 procent van de gevallen nodig is.
Een ‘epidemie’ noemen tegenstanders het. Eén van de redenen is het feit dat veel vrouwen enorm bang zijn voor de pijn van een bevalling. Keizersneden zijn hier al zo lang ingeburgerd dat zwangere vrouwen vaak niemand kennen die wel natuurlijk is bevallen.
Maar veel artsen zijn minstens zo schuldig aan al die snijpartijen. Want waarom zou je uren wachten tot een vrouw eindelijk klaar is om te persen, als je met een operatie van maximaal een uur net zo veel of zelfs meer kunt verdienen? Bovendien: je zal net zien dat de weeën van jouw patiënt tijdens de kerstmaaltijd of de verjaardag van je vrouw beginnen. Dat is natuurlijk niet handig.
Ik zat eerst ook bij zo’n gynaecoloog. Hij beweerde natuurlijke bevallingen te doen, maar bleef vaag over hoeveel hij er dan precies deed. Het enige getal dat ik los wist te peuteren, was dat hij zo’n 50 bevallingen per maand deed. 50! En dat dan naast de controles die hij ook nog uitvoerde. Op dat moment begonnen de alarmbellen al te rinkelen.
In principe vind ik dat iedereen zelf over zijn lijf mag beslissen. Dus ook of je een keizersnede of juist een natuurlijke bevalling wilt. Maar in veel gevallen is er, door bijvoorbeeld slechte voorlichting, geen sprake van een vrije keuze. Dan roept de arts aan het einde van je zwangerschap opeens dat een keizersnede toch echt de enige optie is.
De Braziliaanse overheid probeert nu steeds meer maatregelen in te voeren om het aantal keizersneden te beperken. Zo moeten artsen sinds een paar maanden kunnen aantonen dat een ingreep echt medisch noodzakelijk was. Of de vrouw moet vooraf een verklaring hebben ondertekend dat ze akkoord gaat met een keizersnede.
Toch had ik zelf weinig vertrouwen meer in mijn eerste arts. Op zoek naar een nieuwe gynaecoloog stuitte ik op een vrij select groepje van artsen in deze miljoenenstad dat er om bekend staat uitgesproken voorstander te zijn van natuurlijke bevallingen. Veel zijn het er nog steeds niet. Voorlopig zie ik de bevallingscultuur hier dan ook niet zomaar veranderen.
Op de maandagmiddag dat ik een rondleiding krijg over de kraamafdeling van het ziekenhuis van mijn keuze, is het er in ieder geval verdacht rustig. De weekenddrukte is net voorbij. Nog vijf dagen voordat de nieuwe lading arriveert voor de zorgvuldig geplande bevallingen.
Deze column verscheen op 19 november 2015 op de website van RTL Nieuws.
Sandra Korstjens 