Sandra Korstjens

Bovengronds staat de Avenida Paulista, de bekendste weg van São Paulo, al bomvol met mensen. Gehuld in de nationale kleuren geel en groen, zwaaiend met vlaggen en dansend op sambamuziek, zou je deze bijeenkomst bijna kunnen verwarren met een WK-wedstrijd of een carnavalsfeest.

Maar deze mensen zijn hier vandaag om te demonstreren. Tegen de regering en tegen corruptie. Net als in tientallen andere Braziliaanse steden. Maar nergens zijn zoveel mensen op de been als in São Paulo, een van de belangrijkste oppositiesteden van het land. Volgens de laagste schattingen zijn het er ruim 200.000, volgens de ruimste schattingen meer dan een miljoen.

Hoe dan ook, het zijn veel meer mensen dan er tijdens de grote protesten in juni 2013 op straat stonden. Toen werden Brazilië en de rest van de wereld verrast door de plotselinge volksbeweging die op gang kwam. Avond na avond werd er gedemonstreerd totdat de protesten na een kleine twee weken langzaam uitdoofden. Niet in de laatste plaats omdat een duidelijke organisatie ontbrak en concrete eisen maar moeizaam geformuleerd werden.

Dit keer is dat anders. De honderdduizenden demonstranten hebben namelijk een gemeenschappelijke wens: president Dilma Rousseff moet weg. Ze zijn niet tevreden over haar economische beleid en geloven dat ze persoonlijk betrokken is bij het grootste corruptieschandaal uit de Braziliaanse geschiedenis, rondom het staatsoliebedrijf Petrobras.

De haat tegen de president is groot onder deze mensen. Toch verschillen ook dit keer de meningen over welke aanpak het beste is. Sommigen willen dat de president wordt afgezet, anderen willen vooral politieke hervormingen. En een klein, maar toch duidelijk aanwezig deel van de demonstranten wil zelfs een militaire coup. Dat ze onder de militairen nooit zo’n demonstratie zouden kunnen organiseren vergeten ze voor het gemak maar even.

Wat me opvalt is dat er vooral blanke en rijke demonstranten de straat op zijn gegaan: de traditionele tegenstanders van de Arbeiderspartij van Dilma Rousseff. Ik zie een dame in een poncho van Disneyland in de Verenigde Staten. Mensen die onwennig voor het eerst een metrokaartje kopen. En sommigen demonstranten gaan breedlachend op de foto met de aanwezige politie, die zich tijdens vorige protesten toch vaak een stuk intimiderender opstelde.

Er klinkt vrolijke carnavalsmuziek, hoewel de aangepaste teksten er soms niet om liegen. Deze mensen haten de regering. Ik hoor vaders en moeders met hun kinderen aan de hand scheldwoorden tegen de president roepen. “Hoerendochter Dilma!” klinkt het om me heen. Aan het einde van de dag word ik meer en meer lastig vallen door naar alcohol riekende kerels die “Weg met Dilma” in mijn oor blèren: heel charmant.

De felheid en het radicalisme van sommige betogers en de agressieve dronkaards benevelen even mijn journalistieke onafhankelijkheid. Met een dubbel gevoel ga ik terug naar huis. Pas in de metro dringt het weer tot me door hoe historisch deze demonstratie was. De grootste sinds 1984.

Prachtig natuurlijk, dat Brazilianen steeds vaker verandering eisen, voor een beter land de straat opgaan. Maar ook jammer dat het land zichtbaar polariseert. Vrienden en familieleden met verschillende politieke voorkeuren spreken soms zelfs niet meer met elkaar.

Zonde, want als de voor- en tegenstanders van de president het ergens over eens zijn, dan is het wel dat het afgelopen moet zijn met de corruptie in het land.

Deze column verscheen op 19 maart 2015 op de website van RTL Nieuws.