De lijsttrekker van de Braziliaanse Groene Partij wond er tijdens het eerste verkiezingsdebat op televisie geen doekjes om: “De wetgeving is wreed. Elk jaar worden 800.000 vrouwen aan hun lot overgelaten. Ze gaan op zoek naar clandestiene klinieken en gaan dood of lopen blijvende schade aan hun lichaam op.”
De politicus heeft het over de abortuswetgeving in Brazilië. Een gevoelig punt, want in het oh zo religieuze Brazilië is abortus niet alleen illegaal, maar in de ogen van de meeste Brazilianen is het ook absoluut verkeerd. Deze week werd bekend dat slechts een schamele 16 procent van de Brazilianen vindt dat abortus gelegaliseerd moet worden.
Toch zijn er naar schatting elk jaar meer dan 800.000 Braziliaanse vrouwen en meisjes die hun ongeboren kind laten weghalen. Maar simpelweg een afspraak maken bij de dokter om je opties te bespreken, dat zit er niet in. Je loopt namelijk de kans een gevangenisstraf van één tot drie jaar te krijgen. En dus zijn deze vrouwen veroordeeld tot de zwarte markt.
Laatst merkte ik voor het eerst van dichtbij wat dat precies betekent. Een kennis was per ongeluk zwanger geraakt en wilde het kindje niet houden. In eerste instantie leek haar enige optie een veel te dure operatie in een lugubere kliniek. Maar uiteindelijk koos ze voor de manier waarop de meerderheid van de vrouwen hier aborteert: door middel van medicijnen. Via een bevriende verpleegster kon ze pillen kopen waarmee ze haar zwangerschap kon afbreken.
Dit medicijn, Cytotec, is waarschijnlijk een stuk veiliger dan een operatie in sommige clandestiene klinieken. Maar zonder uitleg van een arts over het gebruik is het nog altijd een risicovolle onderneming. Gelukkig ging met mijn kennis alles goed, maar zo’n 200.000 Braziliaanse vrouwen worden elk jaar opgenomen in het ziekenhuis nadat hun ‘thuisabortus’ verkeerd is afgelopen. Ze lopen dan vervolgens het risico om alsnog opgepakt te worden en in sommige ziekenhuizen zou het verplegend personeel hen minder goed behandelen omdat ze hebben geprobeerd abortus te plegen.
Brazilië bereidt zich de komende weken verder voor op de presidentsverkiezingen op 5 oktober. Een campagne waarin abortus zoals wel vaker in Brazilië een belangrijk thema is. Maar de lijsttrekker van de Groene Partij kreeg tijdens het televisiedebat weinig steun voor zijn voorstel om abortus te legaliseren. De drie belangrijkste presidentskandidaten, onder wie de huidige president Dilma Rousseff, zijn nog altijd tegen. Net als de meerderheid van de Brazilianen.
Dat vandaag opnieuw ruim 2000 Braziliaanse vrouwen hun leven in gevaar brengen met een illegale abortus, kan daar blijkbaar geen verandering in brengen.
Deze column verscheen op 11 september 2014 op de website van RTL Nieuws.
Sandra Korstjens 