Rustig en beheerst zat hij te luisteren. Julio Poch deed hooguit zijn bril wat vaker op en af toen zijn zoon ter sprake kwam. Hij ging wat meer naar voren zitten en drukte zijn vingertoppen tegen elkaar op cruciale momenten. En soms was er een instemmend knikje. Maar aan niets was te merken dat dit een belangrijke dag was voor de oud-piloot, die jarenlang voor Transavia werkte.
Deze week mocht Julio Poch eindelijk weer eens in de rechtszaal in Buenos Aires verschijnen. Bijna vijf jaar geleden werd hij in Spanje gearresteerd en vervolgens uitgeleverd aan Argentinië. Poch wordt ervan verdacht dat hij eind jaren ’70 vluchten heeft gemaakt waarbij tegenstanders van het militaire regime in Argentinië in zee werden gegooid. De zogenaamde ‘dodenvluchten’.
Poch wordt hiervan beschuldigd door een aantal van zijn oud-collega’s. Tijdens een etentje op Bali in 2003 zou hij hebben gesproken over zijn betrokkenheid bij het militaire regime. Eén van de oud-collega’s die daarbij was, moest gisteren getuigen. Via een video-verbinding met Den Haag kon piloot Tim Weert zijn verklaring afleggen voor de Argentijnse rechter in Buenos Aires. Maar dat was makkelijker gezegd dan gedaan.
De problemen begonnen al meteen. Want wie moest nu eigenlijk de eed of belofte afnemen bij de getuige? De rechter die in Nederland aanwezig was of de Argentijnse rechter? En mochten er nu wel of geen journalisten aanwezig zijn in de zaal? In Nederland en Argentinië zijn verschillende regels hiervoor. Gelukkig mocht ik blijven. Maar voordat alle problemen waren opgelost, waren we alweer twintig minuten verder.
Kostbare tijd, omdat de zitting 2,5 uur vertraging had opgelopen doordat een andere auto van justitie, waarmee gevangenen werden vervoerd, een ongeluk had gekregen. De auto die voor Poch was bedoeld was, moest bijspringen en was daardoor niet meteen beschikbaar. Maar in Nederland werd dit op de een of andere manier opgevat alsof de auto van Poch zelf een ongeluk had gekregen. Hoe die spraakverwarring ontstond begrijp ik nog steeds niet helemaal, maar het maakte in ieder geval pijnlijk duidelijk dat het vertalen van de getuigenverklaring nog een uitdaging zou worden.
Vooral het begin was erg ongemakkelijk. De getuige werd meerdere keren streng toegesproken door de tolk, of hij af en toe even wilde stoppen om haar de kans te geven om te vertalen. En de Nederlandse rechter wees de tolk er een keer op dat ze nog een paar zinnen was vergeten te vertalen. Bovendien werd de getuige duidelijk gehinderd door alle pauzes die hij in zijn verhaal moest aanbrengen.
Vol verbazing zat ik te luisteren. Hoeveel informatie en nuance gaat er wel niet verloren in zo’n vertaling? En in welke mate beïnvloedt een slechte vertaling een eerlijk proces? Juist in een zaak waarbij de getuigenverklaringen waarschijnlijk het belangrijkste bewijsmateriaal zijn, lijkt het mij toch belangrijk dat er zo letterlijk mogelijk wordt vertaald.
Toch maakte het de advocaat van Poch allemaal niets uit. “Dat zijn details”, zei hij na afloop tegen me. De advocaat was duidelijk in een jubelstemming, hij beschouwde deze dag als een grote overwinning. “Wat belangrijk is voor ons is dat de getuige nu heeft verklaard dat hij Poch niet heeft horen zeggen dat hij zelf dodenvluchten heeft uitgevoerd, maar dat het zijn eigen perceptie was dat Poch erbij betrokken was.”
Het is voor hem en Poch te hopen dat de Argentijnse rechter die uitspraak ook zo heeft gehoord.
Deze column verscheen op 14 augustus 2014 op de website van RTL Nieuws.
Sandra Korstjens 