Boze leraren omsingelden vorige week de bus van het Braziliaanse elftal. ‘Um professor vale mais do que o Neymar’, ‘een leraar is meer waard dan Neymar’, werd er geroepen. Tot verbazing van stervoetballer Neymar en zijn collega’s in de bus, die meestal juist door enthousiaste fans worden begroet.
De leraren in Rio de Janeiro staken al sinds 12 mei. Ze eisen loonsverhoging. En ze zijn niet de enigen in Brazilië. Buschauffeurs, schoonmakers, beveiligingsbeambten, vuilnismannen, politieagenten en zo kan ik nog wel even doorgaan. Zo’n beetje elke beroepsgroep in Brazilië heeft de laatste weken wel een keer gestaakt. Vandaag is het metropersoneel in São Paulo aan de beurt.
Er zijn regelmatig stakingen in Brazilië. Maar niet op zo’n grote schaal. Want nu de Braziliaanse overheid onder grote druk staat om het WK goed te laten verlopen, grijpen al deze werknemers het moment aan om een graantje mee te pikken. Als er één moment is om snel resultaat te krijgen, dan is het nu wel. Vooral de beroepsgroepen die serieuze problemen kunnen veroorzaken tijdens het WK hebben een sterke onderhandelingspositie.
Neem bijvoorbeeld de buschauffeurs. De infrastructuur in de Braziliaanse steden laat altijd al te wensen over, maar toen zij laatst staakten, donderde echt alles als een kaartenhuis in elkaar. In een stad als São Paulo zijn miljoenen mensen afhankelijk van het openbaar vervoer. Zij konden geen kant meer op.
De mensen die het konden betalen, probeerden wanhopig een taxi te krijgen om vervolgens aan te sluiten in kilometerslange files. En de rest stroomde de metrostations in. Waar in het gedrang levensgevaarlijke situaties ontstonden bij de roltrappen, zoals op deze video te zien is:
En tijdens politiestakingen in Recife en Salvador werden deze steden geteisterd door overvallen, plunderingen en moorden. Uiteindelijk werd het leger ingezet om de orde te herstellen. In Recife reden de tanks zelfs door de straten.
Het zijn allemaal scenario’s die de overheid tijdens het WK koste wat kost wil voorkomen. Dus wordt er druk onderhandeld met de verschillende vakbonden. Voor de Federale Politie, die onder andere grenscontroles uitvoert, was de dreiging van een staking tijdens het WK al voldoende om een loonsverhoging van 15,8 procent los te peuteren. Bij de paspoortcontroles staan nu al regelmatig rijen van langer dan een uur. Nog meer chaos aan de grens wilde de overheid blijkbaar niet riskeren met de komst van duizenden voetbalfans.
Niet alle stakende groepen zullen op dezelfde manier worden afgekocht. Maar reken er maar op dat ze het zullen blijven proberen de komende weken.
Deze column verscheen op 5 juni 2014 op de website van RTL Nieuws.
Sandra Korstjens 