Overal waar je komt in Brazilië zie je televisies: hangende exemplaren in bars en restaurants, enorme plasmaschermen in de krapste huisjes in de favela’s en zelfs kleine schermpjes in taxi’s, waarop chauffeurs in de file toch nog even hun favoriete programma kunnen zien.
Brazilianen kijken dan ook een recordaantal uren per dag naar de televisie. Waar Nederlanders het gemiddeld houden bij ruim drie uur per dag, brengen de Braziliaanse kijkers gemiddeld bijna zes uur per dag door voor de beeldbuis.
Ongekend populair zijn alle verschillende ‘telenovelas‘, de Braziliaanse soaps. Voor veel Brazilianen is hun dagelijkse portie soap heilig. De meest succesvolle telenovela aller tijden was ‘Avenida Brasil’. Ik was net een maand in Brazilië toen de laatste aflevering in oktober 2012 werd uitgezonden. En dat was te merken ook: op straat was het rustig en de barretjes zaten volgepakt met mensen die niets wilden missen. In totaal keken ruim 50 miljoen Brazilianen naar de laatste aflevering, een kwart van de bevolking.
Ik moet eerlijk toegeven dat ik niet zoveel heb met deze soaps, waarin bizarre dramatische verwikkelingen elkaar in hoog tempo opvolgen. En toch zijn ze vaak nog een stuk beter dan de rest van de programma’s die hier wordt uitgezonden. Naast dat ze dol zijn op de telenovelas, zijn tv-kijkende Brazilianen namelijk geobsedeerd door seks en geweld.
Dat leidt bijvoorbeeld tot heel veel programma’s met dames in bikini. Gewoon, omdat het kan. Of het nu in een spelshow op de zondagavond is of in Big Brother, dat hier nog altijd ongekend populair is: zonder halfnaakte vrouwen is een programma eigenlijk niet compleet.
Ik kan nog wel begrijpen dat de Brazilianen daar graag naar kijken. Maar waar ik me elke keer echt over verbaas, zijn alle misdaadprogramma’s hier. Zo zap ik deze week weer eens langs ‘Cidade Alerta’, waarin de ene na de andere moordzaak en overval worden besproken. Inclusief de bloederige details, die ze graag 20 keer uit zoveel mogelijk verschillende hoeken laten zien. Altijd lekker als je met je bord eten op schoot zit.
De stembanden van de presentator worden hierbij niet gespaard. Ook deze keer gaat hij weer flink tekeer: “Het is een catastrofe! Het is een schande! 50 procent meer berovingen in São Paulo!”, brult hij me toe. Na tien minuten heb ik het wel gezien en zap ik verder om vervolgens bij een van de evangelische kanalen uit te komen waar duizenden gelovigen zich in een megakerk hebben verzameld. Hysterisch huilend vertellen de aanwezigen over bijzondere genezingen bij hun dierbaren.
Op het volgende evangelische kanaal zitten juist koppels die met behulp van God hun relatie proberen te redden. Niet echt my cup of tea, maar fascinerend is het wel. In het kader van verder inburgeren doe ik vanavond dus toch maar weer een Braziliaans zaprondje. Maar zes uur per dag televisiekijken? Dat ga ik toch echt niet redden.
Deze column verscheen op 3 april 2014 op de website van RTL Nieuws.
Sandra Korstjens 