De Braziliaanse stad Curitiba staat bekend als de best georganiseerde stad van het land. Wereldwijd wordt het geprezen om zijn uitstekende stadsplanning. Er zijn uitgebreide voetgangerszones, veel parken en er is goed openbaar vervoer. En toch was het uitgerekend deze stad die geschrapt dreigde te worden als speelstad tijdens het WK voetbal, omdat de bouw van het stadion niet genoeg opschiet. De FIFA stelde eind januari een ultimatum. Als Curitiba op 18 februari geen significante verbeteringen aan het stadion kon laten zien, dan zou er niets anders opzitten dan de wedstrijden te verplaatsen.
Afgelopen maand werd er dan ook keihard doorgewerkt. Het dak werd eindelijk geplaatst en de grasmat gelegd. Maar toen ik maandag bij het stadion kwam, zag ik nog steeds een grote bouwput. Ik ben natuurlijk geen expert in het bouwen van stadions, maar het leek me toch dat de mensen in Curitiba een beetje zenuwachtig moesten worden. Misschien zou het WK echt aan hun neus voorbij gaan…
Toen ik verschillende inwoners van de stad vroeg naar het WK waren de reacties niet al te optimistisch. Natuurlijk, de hoteleigenaar hoopte vurig dat de FIFA Curitiba het voordeel van de twijfel zou geven. En de fans van Atletico Paranaense, de lokale club die het stadion onder zijn beheer heeft, geloofden heilig dat het goed zou komen. Want hun club zou heus niet falen.
Maar veel mensen zagen het minder rooskleurig in. ‘Ze krijgen het nooit op tijd af’ en ‘Het is nog één grote puinhoop’, hoorde ik van alle kanten. Maar wat als het niet doorgaat?, vroeg ik. Dat zou toch een ramp zijn? ‘Het zou natuurlijk jammer zijn voor het imago van de stad, maar persoonlijk heb ik niet zoveel met het WK. Ze hadden het geld beter aan andere dingen kunnen besteden,’ zei iemand. En een andere inwoner vertelde: ‘Het viel te verwachten met al die corruptie. Bovendien heb ik zelf toch niets aan het WK.’
Het zijn reacties die mij na 1,5 jaar in Brazilië eerlijk gezegd niet meer verbazen. Want in tegenstelling tot wat veel mensen in Nederland lijken te denken, zijn de voetbalgekke Brazilianen helemaal niet zo blij met het WK. Natuurlijk, toen in 2007 bekend werd dat het WK in 2014 in Brazilië zou plaatsvinden stonden veel mensen nog te juichen. Maar die oorspronkelijke blijdschap ebde al snel weg. Sinds ik hier woon heb ik tientallen, waarschijnlijk honderden mensen gevraagd naar het WK. Het aantal keren dat ik een echt enthousiaste reactie kreeg, zijn op één hand te tellen.
De meeste mensen zijn sceptisch. Vanaf het begin hoorde ik vaak: ‘Natuurlijk houd ik van voetbal, maar Brazilië is er gewoon nog niet klaar voor om zo’n evenement te organiseren.’ En nu steeds meer infrastructuurprojecten zijn geschrapt, de bouw van veel stadions is vertraagd en er meer en meer geld in het evenement wordt gepompt, worden de reacties er niet positiever op. Voor veel Brazilianen is het WK besmet. Het is een herinnering aan de corruptie en geldverspilling in hun land.
Bovenop al die irritaties komt ook nog eens een gevoel van schaamte. De Brazilianen houden van hun land, ondanks alle gebreken. En het is natuurlijk één ding om zelf te klagen over alles wat niet goed is in Brazilië, maar als de rest van de wereld dat ook doet is het een ander verhaal. En laat nu precies dat gebeuren tijdens de voorbereidingen op het WK. Elke tegenslag en hobbel op de weg, liggen onder een vergrootglas in het buitenland.
In Curitiba werd een nog groter schaamtegevoel uiteindelijk voorkomen. De FIFA gaf de stad het voordeel van de twijfel, en er zullen in juni gewoon vier WK-wedstrijden plaatsvinden in het stadion. Toen ik mijn taxichauffeur feliciteerde met het besluit, zei hij: ‘Ach, ik ben nog steeds geen voorstander van het WK in ons land, maar dit is wel beter voor de stad. Het geld is intussen al uitgegeven, dus we moeten er nu het beste van maken.’
Ik twijfel er niet aan dat de Brazilianen dat ook zullen doen, er het beste maken. Eén ding is zeker: ondanks alles zullen ze straks vurig juichen en gepassioneerd meeleven met hun voetballers. Want ze kunnen dan misschien niet trots zijn op de organisatietalenten van hun land, het Braziliaanse elftal doet het straks hopelijk een stuk beter.
Deze column verscheen op 20 februari 2014 op de website van RTL Nieuws.
Sandra Korstjens 