Ze moesten nog aan hun leven beginnen. 242 jongeren, de meesten student, vol met dromen voor de toekomst. Maar hun levens eindigden in een nachtmerrie toen ze een jaar geleden, om precies te zijn op 27 januari 2013, slachtoffer werden van een brand in een nachtclub in Santa Maria.
Ik arriveerde een dag later in het Braziliaanse stadje. Een bezoek dat ik nooit zal vergeten. Ik herinner me hoe we het stadje binnenreden, de ene na de andere begrafenisstoet passerend. Jonge mensen vielen elkaar huilend in de armen. Op de autoradio hoorde ik hoe een televisieploeg die naar een begraafplaats was gegaan, daar vanaf was gemept door boze familieleden. Sommige dingen moet je niet willen filmen…
De gezichten van de mensen op straat stonden strak en bedroefd, gelachen werd er niet. De geur in de straat bij de nachtclub was bijna adembenemend: een dikke en indringende brandlucht die in je neus bleef hangen. In de gevel van de uitgebrande club zaten gaten. Die waren er tijdens de brand ingehakt om mensen die binnen in de val zaten te bevrijden. Maar voor velen kwam die hulp te laat.
Later die dag sprak ik verschillende mensen. Jonge meiden die in één klap vijf vriendinnen waren kwijtgeraakt. Een moeder die vol opluchting vertelde dat haar zoon net op tijd naar buiten was gegaan. En ook boze mensen: hoe had dit in vredesnaam kunnen gebeuren?
De officiële oorzaak was al snel bekend: een lid van de optredende band had op het podium een fakkel aangestoken. Vervolgens vloog het geluidswerende schuim op het plafond in brand. De giftige stoffen die vrijkwamen zorgden al snel voor de eerste slachtoffers. Brandblussers werkten niet en in de donkere en overvolle club was maar één uitgang. In het gedrang om weg te komen, werden tientallen mensen vertrapt.
Uiteindelijk bleek dat de brandvergunning van de club niet in orde was. Net zoals bij honderden andere uitgaansgelegenheden in Brazilië. De overheid beloofde beterschap. De controles zouden strenger worden, want een herhaling moest koste wat kost worden vermeden.
Maar helaas is er in een jaar tijd niet veel terechtgekomen van die mooie woorden. In de dagen na de brand werden honderden nachtclubs gesloten, om korte tijd later gewoon weer open te gaan zonder dat er iets was veranderd. Het grootste probleem is dat er nog altijd geen landelijke veiligheidsvoorschriften zijn ingevoerd. Elke staat en stad in Brazilië moddert maar wat aan. Over een wetsvoorstel om dat te veranderen heeft het Congres nog altijd niet gestemd.
Want de politieke prioriteiten zijn in een jaar tijd verschoven. Een korte opleving van de aandacht, door de herdenking van de tragedie afgelopen week, zal daar geen verandering in brengen. En dus groeit de angst onder de nabestaanden dat de 242 levens van hun geliefden niet genoeg waren om daadwerkelijk iets te veranderen in Brazilië.
Deze column verscheen op 2 februari 2014 op de website van RTL Nieuws.
Sandra Korstjens 