Welkommie toe ties sietjie!
Begrijp je wat hier staat? Lees het maar eens hardop. Je kunt het vast wel raden (en anders staat de vertaling aan het einde van deze column). Maar je vraagt je waarschijnlijk af welke taal dit in vredesnaam is.
Ik moest er in het begin ook even aan wennen. Toch is dit gewoon Engels. Maar dan wel op z’n Braziliaans. En dat is vaak nét even iets anders. Zo hebben de Brazilianen het over Feessieboekie en Hotsjiemeel op hun leppietoppie. En als je zin hebt in een hamburger neem je hier geen Big Mac, maar een Bikkiemakkie. Ik weet intussen niet beter en in mijn laatste reportage bestel ik dan ook geen hotdog, maar een hotjiedoggie. Het heeft wel wat, moet ik zeggen.
Overigens komen veel Brazilianen niet verder dan deze uit het Engels overgenomen woorden. En als ze wel meer Engels hebben geleerd, betekent dat dus niet dat je iemand ook automatisch kunt verstaan (voordat ik boze lezers krijg: dit geldt natuurlijk niet voor alle Brazilianen).
De Braziliaanse voetbaltrainer Joel Santana spreekt zelfs zulk onbegrijpelijk Engels dat hij in Brazilië het voorbeeld is geworden van hoe het níet moet. Hoewel Santana er in het begin nog niet om kon lachen, verdient hij nu juist geld met zijn gebrekkige beheersing van de taal. Bijvoorbeeld met een reclame voor een bekend shampoomerk. Door zijn bijna onbegrijpelijke mix van Engels en Portugees werd het filmpje een grote hit op internet. Er zijn inmiddels al meerdere vervolgen verschenen, zoals deze laatste met voetballegende Pelé.
Omdat er tijdens het WK en de Olympische Spelen veel buitenlandse toeristen naar Brazilië komen, besluiten steeds meer Brazilianen nu dat het toch wel handig is om Engels te spreken. Want helaas doen veel toeristen niet de moeite om Portugees te leren. En dus gaan steeds meer mensen op Engelse les. De talenscholen springen als paddenstoelen uit de grond en de klaslokalen puilen uit. Maar het is nog maar de vraag of al die lessen wel helpen. Want de leraren mogen dan beter Engels spreken dan Joel Santana, echt denderend is hun uitspraak vaak ook niet.
Maar ach, wat maakt dat eigenlijk uit? Ten eerste hoeven de meeste Brazilianen sowieso geen Engels te leren. Ze wonen in een land met 200 miljoen mensen die allemaal dezelfde taal spreken. Engels is voor velen totaal niet nodig. En wat betreft de uitspraak: de Brazilianen zeuren ook niet over het belabberde Portugees van hun bezoekers. Sterker nog, zodra je ‘bom-dia’ (goedemorgen), ‘tudo bem?’ (alles goed?) en ‘obrigado’ (dankjewel) kunt zeggen, zullen ze je waarschijnlijk al complimenteren met je fantastische Portugees.
Mocht je hier op bezoek komen, vergeet dan dus alsjeblieft niet om iedereen die een paar woorden Engels spreekt op dezelfde manier te prijzen. En verder heb ik nog een paar basisregels die je helpen om het Braziliaanse Engels beter te begrijpen:
– Een ‘e’ aan het einde van een woord of lettergreep wordt uitgesproken als een ‘ie’, vandaar het ‘welkommie’ in de titel van deze column;
– Bij alle woorden of lettergrepen die eindigen op een k-klank voeg je er ‘ie’ aan toe, denk aan ‘Feessieboekie’;
– En dat geldt ook voor de ‘p’, dus het is ‘lappietoppie’;
– Een ‘r’ aan het begin van een woord wordt uitgesproken als een soort ‘h’. In combinatie met de vorige regel kan er dan ook vrij veel verwarring ontstaan over ‘rap’ muziek, wat soms wordt uitgesproken als ‘happy’ muziek;
– En tot slot: woorden en lettergrepen die eindigen op een ‘t’ worden uitgesproken als ‘tsjie’.
De titel van deze column moet intussen wel duidelijk zijn: Welcome to this site! Oftewel, welkom op deze site!
Zie je wel? Itsjie is notsjie diffikoeltsjie.
Deze column verscheen op 22 december 2013 op de website van RTL Nieuws.
Sandra Korstjens 