Met grote vakkundigheid en verbazingwekkende snelheid opent de jongen het ene na het andere plastic tasje. Om er vervolgens één of hooguit twee producten in te stoppen. Bij de andere kassa’s in de supermarkt is hetzelfde inpakritueel te zien. Tientallen, honderden, duizenden plastic tasjes flitsen elke dag door de handen van de inpakjongens. Zij zijn speciaal bij de kassa’s neergezet, zodat je als klant niets meer hoeft te doen. Behalve dan lijdzaam toezien hoe hij in een paar minuten jouw aandeel in het naar de knoppen helpen van de aarde weer een stuk verder vergroot.
Alleen al in de staat São Paulo zouden elke maand zo’n 2,4 miljard plastic tasjes worden gebruikt. In de hele staat wonen ongeveer 42 miljoen mensen, dus dat komt neer op 57 plastic zakjes per persoon per maand. Als ik kijk naar de enorme hoeveelheid tasjes die ik hier zelf van de supermarkt mee naar huis krijg, verbaast dat me niets.
Belachelijk natuurlijk. De overheid vond een paar jaar geleden dan ook dat het gebruik van de tasjes de spuigaten uitliep en besloot dat supermarkten in São Paulo ze niet meer gratis mochten uitdelen. Als de Brazilianen een tasje wilden dan moesten ze ervoor gaan betalen, zoals dat in Nederland en veel andere landen tegenwoordig al de normaalste zaak van de wereld is. Maar de inwoners van São Paulo vonden dat om meerdere redenen absoluut geen goed idee.
Zo worden de tasjes hier bijvoorbeeld massaal gebruikt in prullenbak bij het toilet. Toiletpapier kan hier niet worden doorgespoeld, dus deze prullenbakjes zijn essentieel. Nu geef ik toe dat de plastic tasjes hiervoor inderdaad erg handig zijn, maar ik heb er natuurlijk geen tientallen per maand nodig.
Verder waren de klanten van mening dat het verstrekken van de tasjes een belangrijk onderdeel is van de service van een winkel. In het servicegerichte Brazilië werd het verbod op gratis tasjes dan ook hoog opgenomen. Want wat moesten ze dan beginnen als ze hun eigen tas vergaten? Je kan toch moeilijk elke keer gaan betalen voor je tasjes? De schande!
Alle protesten van de klanten hadden als gevolg dat in São Paulo de wet nu vrijwel nergens meer wordt nageleefd. En alles wordt dan ook steevast, ongevraagd, in een plastic zakje gestopt. Ondanks mijn goedbedoelde pogingen om de producten in een meegebrachte rugtas of in mijn handtas te stoppen, zijn de inpakjongens in mijn supermarkt me vaak te snel af. Voordat ik het doorheb zijn er alweer tien producten in tien verschillende zakjes verdwenen. Goede service heet dat.
Afgelopen week was ik bij een winkel waar de tasjes op waren. Er was iets misgegaan met de levering, vertelde het meisje achter de kassa, terwijl ze zich uitgebreid verontschuldigde. Ze keek me bijna bang aan, alsof ik elk moment boos kon worden om het gebrek aan plastic tasjes. Geen probleem, riep ik snel, voordat ze zich nog een keer kon verontschuldigen. Ik stopte het flesje water en de tube tandpasta die ik had gekocht in mijn handtas en liep naar buiten.
De verkoopster uitleggen dat ik juist blij was dat ik voor de verandering géén tasje kreeg, leek me een kansloze zaak.
Deze column verscheen op 15 december 2013 op de website van RTL Nieuws.
Sandra Korstjens 