Sandra Korstjens

We rijden langs een metershoge muur met prikkeldraad er bovenop. Bij de poort staat een aantal mannen met brede schouders en pistolen. Via een intercom geven we door wie we zijn en voor wie we komen. Onze namen en het kentekenbewijs van de auto worden genoteerd. Vervolgens moeten we een paar minuten wachten. Uiteindelijk zwaait de poort open en rijden we langzaam naar binnen.

Nee, dit is geen zwaarbewaakte gevangenis. Dit is niet de plek waar moordenaars en overvallers worden opgesloten. Die hoge muur moet ongure types juist buiten de deur houden. Ik ben namelijk op bezoek in één van de vele ‘condominiums’ die Brazilië rijk is.

Een condominium is simpelweg een groep woningen die wordt afgesloten door een hek. De eigenaren van die woningen maken gebruik van gemeenschappelijke voorzieningen. Zelf woon ik op dit moment ook in een condominium: een flatgebouw in São Paulo met een piepklein zwembadje, een feestzaal en 24 uur per dag bewaking.

Filmset
Toch is het gebouw waarin ik woon niet te vergelijken met de wereld die ik nu ben binnengestapt. Dit condominium is namelijk geen gebouw, maar een hele wijk. En die lijkt in niets op de Braziliaanse buurten die ik verder ken. Ik zie vrijstaande huizen met auto’s op de oprit, keurig bijgehouden tuintjes en fietsende kinderen op straat. Het lijkt wel alsof ik op een filmset rondloop. Het is er rustig en veilig, maar dat komt natuurlijk vooral door die hoge muur met prikkeldraad. Want die staat er om de grote boze buitenwereld weg te houden.

Eigenlijk leven bijna alle rijke Brazilianen in een bubbel. Het grootste deel van de tijd blijven ze in hun rijke wijken waar ze zich in auto’s, of in het geval van de allerrijksten zelfs met helikopters, verplaatsen. Het enige contact met het armere deel van de bevolking verloopt via huishoudsters en portiers. Slechts af en toe komt er een scheurtje in de bubbel. Als een stel overvallers toch een condominium is binnengedrongen bijvoorbeeld.

Zelf woon ik ook in deze bubbel. Omdat het veiliger is en omdat de voorzieningen gewoon in alle opzichten beter zijn. Maar als journalist kom ik er natuurlijk wel regelmatig buiten. In buurten waar je als blond meisje beter niet alleen over straat kunt lopen en waar je met je camera door drugsdealers in de gaten wordt gehouden. Toch zijn dit tegelijkertijd de buurten waar de mensen het vriendelijkst en gezelligst zijn en waar ik de leukste gesprekken heb gehad.

Verschillende werelden
Vaak wordt er gezegd dat deze arme wijken het ‘echte Brazilië’ zijn. Dat vraag ik me af, want wat is er dan ‘echter’ aan een arme wijk dan aan een condominium? Het zijn verschillende werelden, allebei even echt, en misschien ook wel allebei even bizar.

Maar er bestaat geen twijfel over aan welke wereld Brazilianen de voorkeur geven. Want vrijwel elke Braziliaan zal, zodra hij het kan betalen, een hek om zijn huis zetten met een portier erbij. Daardoor zie je nu steeds meer condominiums ontstaan, juist ook in de armere wijken. Dat zijn dan geen vrijstaande huizen met zwembad en een hoog hek er omheen, maar kleine flatjes met een portier en een slagboom. Toch is dit voor veel mensen in ieder geval een begin. Want uiteindelijk wil iedereen de bubbel in.

Deze column verscheen op 11 augustus 2013 op de website van RTL Nieuws.