Elke keer als hij langskomt wordt de menigte gek. Er zijn juichende, gillende en huilende mensen. Shirtjes worden naar hem toegegooid, en de mensen vallen bijna flauw in het gedrang. Ik heb het niet over een beroemde popster of voetballer, maar over de paus. Deze week was hij op bezoek in Brazilië en ik heb zelden zo’n massale gekte gezien. De Brazilianen maakten zelf al de grap dat een Argentijn nog nooit zo enthousiast is onthaald in Brazilië.
In Nederland vergeten we nog wel eens hoe populair de paus in andere delen van de wereld is. Maar het hoofd van de rooms-katholieke kerk is voor miljoenen mensen een ware held. En de in maart gekozen paus Franciscus is vergeleken met zijn voorgangers nog eens extra populair. Hij roept zijn volgelingen op om eenvoudig te leven en geeft zelf het goede voorbeeld. Hij stapte na aankomst op het vliegveld van Rio de Janeiro bijvoorbeeld niet in een dure BMW, maar in een Fiat.
Nachtmerrie voor beveiligers
Bovendien staat hij dichtbij de mensen. Zo besloot hij deze week, als een ware nachtmerrie voor zijn beveiligers, regelmatig om zijn pausmobiel uit te komen om mensen de hand te schudden en baby’s op het hoofd te kussen. Tot grote vreugde van de aanwezige katholieken uiteraard.
Ik was zelf onder andere bij zijn eerste rondrit door de stad, meteen na aankomst. Van een slimme en zakelijk ingestelde straatverkoopster had ik een plastic stoeltje gehuurd voor 4 euro. Op die manier had ik met mijn camera een goed uitzicht op de langsrijdende pausmobiel. Maar ik had geen rekening gehouden met de mensen om mij heen die helemaal gek werden toen het zover was. Zo werd ik door een dame van middelbare leeftijd bijna van mijn stoeltje getrokken omdat ze zo graag een foto wilde maken. En toen de paus allang weer weg was, verdrongen de mensen zich voor de laptop van een persfotograaf, om een foto te maken van het scherm met daarop de foto die de fotograaf van de paus had gemaakt.
Pinkstergemeentes
Hoewel er deze week weinig van te merken is, is het katholieke geloof steeds minder populair in Brazilië. Secularisering speelt hierin een grote rol, maar vooral ook de evangelische kerken die steeds meer bezoekers trekken. De pinkstergemeentes hebben al jarenlang veel succes in de arme wijken. Een belangrijke reden voor hun aantrekkingskracht is dat ze hun aanhangers het paradijs al op aarde beloven en niet pas in het hiernamaals. Veel mensen voelen zich aangetrokken door deze belofte van een snelle oplossing voor hun problemen. Bovendien bereiken ze veel gelovigen via hun populaire televisiekanalen en meezingliedjes.
De katholieke kerk probeert intussen op haar beurt steeds meer ‘evangelische’ middelen in te zetten om de mensen terug de kerk in te krijgen. Het bekendste voorbeeld is Marcelo Rossi. ‘Padre Marcelo’ staat bekend als ‘de zingende priester’. De mis in zijn megakerk in São Paulo trekt duizenden mensen en zijn cd’s gaan als warme broodjes over toonbank.
En ook op het beroemde strand van Copacabana zingen deze week miljoenen katholieken uit volle borst mee met religieuze popliedjes. Terwijl ik deze column schrijf in mijn tijdelijke appartement op 200 meter van het strand, hoor ik de menigte juichen als de paus het podium betreedt. De paus als popster, persoonlijk moet ik er nog steeds aan wennen.
Deze column verscheen op 28 juli 2013 op de website van RTL Nieuws.
Sandra Korstjens 