Het was alweer een jaar geleden en dus de hoogste tijd voor een bezoek aan Nederland. Maar na een maand gevuld met werk – de directe aanleiding voor mijn reis – heerlijke dagen bij familie en vrienden en kilo’s drop, vind ik het eigenlijk ook wel fijn om deze week weer naar huis te gaan. Van mijn oorspronkelijke thuis naar mijn ‘verre thuis’, zoals een vriendin het mooi omschreef.
En ook al is het niet zo fijn voor onze planeet, vliegen is voor mij de enige manier om thuis te komen. Nu vlieg ik privé eigenlijk vrij weinig op dit moment. Maar voor mijn werk des te meer. Anders zou het simpelweg onmogelijk zijn om reportages te maken in heel Latijns-Amerika. Last van vliegschaamte heb ik in die zin dan ook niet. Maar echt blij word ik ook niet bepaald van al die uitstoot.
Dus besluit ik, net als een groeiende groep mensen, de CO2-uitstoot van mijn vlucht te compenseren. Het idee klinkt vrij simpel: je moet ervoor zorgen dat in ruil voor de CO2-uitstoot die jij veroorzaakt met je vlucht, ergens anders minder CO2 wordt uitgestoten of uit de lucht wordt gehaald. Maar hoe doe je dat in de praktijk?
Als passagier komt het aan op betalen. Bij de KLM is dat eigenlijk een koopje. Per persoon van mijn gezin betaal ik 5,85 euro. Daarmee zou de schade teniet gedaan zijn. Althans, zo wordt het in het magazine dat ik later aan boord lees in ieder geval verkocht. “KLM investeert de compensatiefondsen in CO2-verminderingsprojecten”, staat in het artikel met daarboven in grote letters: ‘Vlieg verantwoordelijk’.
Het voelt eerlijk gezegd vooral als het afkopen van schuldgevoel. Zoals je vroeger bij de Katholieke Kerk een aflaat kon kopen. Maar is die cynische houding tegenover CO2-compensatie wel eerlijk? Mijn compensatiegeld wordt volgens het artikel vooral gebruikt om bomen in Panama te planten. Daarmee worden voormalige weidegronden weer omgetoverd in bos. Die extra bomen zijn niet alleen fijn om klimaatverandering tegen te gaan, maar volgens de KLM wordt zo ook lokale duurzame ontwikkeling gestimuleerd.
Nu ken ik het project in Panama helaas niet. Maar dat bomen planten in meerdere opzichten een positief effect kan hebben, zag ik onlangs ook in Costa Rica. Nadat jarenlang grote delen van het regenwoud werden gekapt, wist dat land het tij te keren.
Ik heb absoluut niet de illusie dat ik mijn vlucht volledig heb gecompenseerd. Er valt nog een hoop te verbeteren. Van het berekenen van de daadwerkelijke impact van een vlucht tot het beter inschatten van de lange termijn resultaten van projecten waar het compensatiegeld naartoe gaat.
En ik weet het: niet vliegen is uiteraard nog beter. Maar ja, naast televisiereportages maken, wil ik mijn moeder toch ook af en toe een echte knuffel kunnen geven. Zo heeft iedereen natuurlijk zijn eigen goede redenen om het vliegtuig te pakken. En zolang we nog niet groen kunnen vliegen, blijft wél betalen voor CO2-compensatie wat mij betreft in ieder geval de betere optie dan dat niet te doen.
Deze column verscheen op 27 februari 2020 op de website van RTL Nieuws
Sandra Korstjens 