De één wordt door zijn tegenstanders gezien als meedogenloze dictator. De ander is volgens zijn critici een landverrader. En hun aanhangers zien hen als helden. Venezuela heeft al meer dan een jaar twee presidenten. Aan de ene kant heb je Juan Guaidó. Hij wordt als interim-president erkend door tientallen landen, waaronder Nederland. En aan de andere kant natuurlijk Nicolás Maduro, die twee jaar geleden werd herkozen als president van het Zuid-Amerikaanse land in crisis.
Die verkiezingen verliepen zeer omstreden. Maduro zou aan alle kanten hebben gesjoemeld. En daarom riep oppositieleider en parlementsvoorzitter Guaidó zichzelf een jaar geleden uit tot interim-president. Guaidó beloofde Venezuela te verlossen van Maduro, die door veel Venezolanen verantwoordelijk wordt gehouden voor de politieke, economische en humanitaire crisis in het land. Maar dat was makkelijker gezegd dan gedaan voor ‘verlosser’ Guaidó.
Een poging om humanitaire hulpgoederen de grens over te brengen, mislukte volledig. En nog veel belangrijker: het lukte Guaidó ook niet om het Venezolaanse leger aan zijn kant te krijgen. Dat betekent dat Maduro in de praktijk de touwtjes nog altijd stevig in handen heeft. Tot grote frustratie van de Venezolanen die Guaidó vorig jaar nog massaal steunden. Veel van hen twijfelen intussen of hij wel de juiste man is om hun land van de ondergang te redden.
En dus besloot Guaidó dat het tijd was voor actie. Als hij in eigen land niets voor elkaar krijgt, dan moet hulp maar uit het buitenland komen. Guaidó vertrok vorige maand daarom voor een internationale tournee. Een illegale tournee, want Maduro heeft vorig jaar via het hooggerechtshof al geregeld dat zijn rivaal het land niet mag verlaten. Maar daar trok Guaidó zich niets van aan. De hele tournee had één duidelijk doel: internationale steun verzamelen om eindelijk af te rekenen met Maduro.
Eerst reisde hij naar buurland Colombia. Daarna vertrok Guaidó naar Europa waar hij onder meer in Davos sprak met regeringsleiders. En uiteindelijk was de VS aan de beurt. President Trump beloofde hem concrete actie op korte termijn, hoewel niet bekend werd gemaakt wat voor actie dat dan precies zal zijn. Guaidó was wel ook nog te gast bij de jaarlijkse State of the Union-toespraak, waar hij werd geprezen door Trump.
Met opgeheven hoofd vloog Guaidó deze week weer terug naar Venezuela. Terug naar de chaos. Letterlijk: zowel aanhangers als tegenstanders waren naar het vliegveld bij Caracas getrokken om hem te onthalen. Er werd gevochten, journalisten werden door regeringsaanhangers in elkaar geslagen en de politie deed halfslachtige pogingen om oppositiepolitici buiten de terminal tegen te houden. Guaidó zelf kreeg frisdrank over zich heen van een woedende medewerkster van een luchtvaartmaatschappij en worstelde zich, niet geheel zonder kleerscheuren, vervolgens door de menigte die buiten klaarstond. Maar ondanks het feit dat hij zijn reisverbod had genegeerd, werd Guaidó niet opgepakt. Zover durft Maduro voorlopig niet te gaan.
En nu is het weer afwachten. Zoals de Venezolanen al zo lang doen. Gaat het er nu echt iets veranderen? Hoop is al jaren iets fragiels in Venezuela. Honger overheerst namelijk alles. De meeste Venezolanen zijn zo druk bezig met overleven dat er voor hoop geen ruimte meer is. Miljoenen anderen zijn het land al ontvlucht, terwijl de crisis maar voortduurt. En de kans dat één van beide presidenten daar op korte termijn iets aan zal veranderen, is helaas erg klein.
Deze column verscheen op 13 februari 2020 op de website van RTL Nieuws
Sandra Korstjens 