Het is een prachtige vogel: lange staalblauwe veren, knalgele ringen om zijn ogen en een lengte van zo’n zeventig centimeter. Hij is net zo blauw als Blu, de papegaai uit de animatiefilm Rio, maar dan nog mooier. De indrukwekkende Lear’s ara komt alleen in Brazilië in het wild voor, en dan ook nog eens alleen maar in een klein gebied in het noordoosten van het land.
Een gebied dat op een gegeven moment zó klein werd, dat het niet veel scheelde of de vogel was helemaal uitgestorven. In de jaren tachtig waren er op een gegeven moment nog maar enkele tientallen van deze papegaaien over. Intussen zijn het er gelukkig weer meer dan duizend, maar nog steeds worden deze bijzondere dieren met uitsterven bedreigd.
Dat komt door bijvoorbeeld ontbossing en gebrek aan het eten. Maar ook door illegale dierenhandelaren. Op de zwarte markt zou een Lear’s ara namelijk zo’n 60.000 dollar waard zijn.
De eerste keer dat ik de vogels zie is dan ook niet in het wild, maar in een gloednieuw centrum voor bedreigde diersoorten in de buurt van São Paulo. Op zo’n twee uur rijden van de miljoenenstad onderzoeken biologen hoe ze verschillende diersoorten het beste kunnen beschermen tegen uitsterven. Ik loop er langs krijsende gouden leeuwaapjes, slome miereneters en natuurlijk de Lear’s ara’s.
En juist de ara’s blijken een beetje het hoofdpijndossier van het centrum te zijn. De beste manier om te zorgen dat een diersoort niet uitsterft is namelijk simpel: voortplanting. Maar de biologe die ons rondleidt, vertelt dat er een probleem is. De papegaaien die hier zitten willen maar niet met elkaar van bil.
In april is er in de dierentuin van São Paulo, waarmee het centrum samenwerkt, wel eindelijk een kleine Lear’s ara geboren. De eerste die in gevangenschap op het zuidelijk halfrond ter wereld kwam. Maar dat leek meer geluk dan wijsheid. Want de rest van de Lear’s ara’s weigert voorlopig in actie te komen.
De biologen hebben hun leefomgeving al zo goed mogelijk nagebootst, maar zonder duidelijk effect. Toch is er nog een reden dat het gebrek aan papegaaienseks zou kunnen verklaren: ze vinden elkaar misschien gewoon niet leuk genoeg.
Papegaaien zijn meestal namelijk monogame dieren. Hebben ze iemand gevonden die ze leuk vinden, dan blijven ze daar rustig langere tijd of zelfs de rest van hun leven mee samen. In het wild trekken de stelletjes ook altijd met elkaar op.
Maar in het centrum voor bedreigde diersoorten is de keuze voor een partner op dit moment nogal beperkt. En dus is het de bedoeling dat er binnenkort een speciale bijeenkomst wordt georganiseerd. Vrijgezelle Lear’s ara’s uit verschillende dierentuinen worden naar het centrum gebracht om met elkaar kennis te maken. Een soort speeddaten voor papegaaien dus.
Nu maar hopen dat het letterlijk en figuurlijk een vruchtbare ontmoeting wordt.
Deze column verscheen op 10 september 2015 op de website van RTL Nieuws.
Sandra Korstjens 